Çocuklarda Tükürük Bezleri Şişliği
Tükürük bezi şişmesi ve iltihaplanması, genellikle parotis bezlerinde ağrı, kızarıklık ve şişlik ile kendini gösteren bir durumdur. Bu iltihaplanmanın nedeni genellikle bakteri veya virüs kaynaklı enfeksiyonlar olabilir. Tıp dilinde bu duruma sialadenit denir. Tükürük bezlerinin iltihaplanması genellikle dinlenme, reçetesiz ağrı kesiciler ve ılık tuzlu su ile yapılan ağız gargaraları ile tedavi edilebilir. Eğer birkaç gün içinde iyileşme görülmezse, daha fazla tedavi seçenekleri için bir sağlık profesyoneline başvurulması gerekebilir. Tükürük bezi iltihabı ciddiye alınması gereken bir durumdur, çünkü tedavi edilmezse daha ciddi sorunlara yol açabilir.
Adana’da hizmet veren çocuk doktoru Uzm. Dr. Songül Uzgelir sizler için anlattı.
Tükürük Bezi Şişmesi Nedir?
Tükürük taşlarının tükürük kanallarını engellemesi sonucu tükürük bezlerinde meydana gelen şişlik, tükürük bezi şişmesi olarak adlandırılır. Ağız içinde bulunan tükürük bezleri, temel olarak üç ana kategoriye ayrılır: parotis bezleri, submandibular bezler ve sublingual bezler. Bu bezler, ağız içerisindeki tükürüğü üreterek sindirim sürecine katkıda bulunur ve ağız sağlığını destekler. Bu bezler, ağız içindeki sıvı üretimini sağlayarak sindirim sürecine yardımcı olurlar. Ayrıca, ağızda yayılmış olan diğer küçük tükürük bezleri de mevcuttur. Bu bezler, yiyeceklerin sindirilmesine yardımcı olan ve ağzın nemli kalmasını sağlayan tükürüğü üretirler. Tükürük bezi iltihabı, tıp dilinde sialadenit olarak bilinir ve tükürük bezlerinden birinin veya birkaçının iltihaplanması sonucu ortaya çıkar.
Tükürük Bezi İltihabı Neden Olur?
Günümüzde tükürük bezi iltihabının birçok farklı nedeni olabilir, ancak bu durumun en sık karşılaşılan nedeni enfeksiyonlardır. Tükürük bezi iltihabı, yüzünüzde, boynunuzda veya boğazınızda ağrı ve şişlik yapabilir. Tükürük bezi iltihabının çeşitli sebepleri şunlardır:
- Enfeksiyonlar
- Glandüler tüberküloz
- İlaçlara karşı alerjik reaksiyonlar
- Ameliyat sırasında tükürük bezinin zarar görmesi
- 5 Sjögren sendromu ve romatoid artrit gibi kronik bağışıklık sistemi rahatsızlıkları, uzun vadeli ve sürekli olarak bağışıklık sisteminin işleyişini etkileyen durumlar.
Tükürük bezi iltihabı, genellikle küçük bir enfeksiyon sonucu ortaya çıkar ve tükürük bezlerinde ağrı ve şişlik ile kendini gösterir. En yaygın neden, parotis bezinde tıkanmış bir kanal olmasına rağmen, virüsler, bakteriler, otoimmün hastalıklar ve nadiren kanser de bu durumu tetikleyebilir. Dolayısıyla, tükürük bezi iltihabı yaşandığında zamanında tedavi edilmesi önemlidir.Günümüzde çeşitli sebeplerden ötürü tükürük bezi iltihabı yaşanabilir. Bu iltihap genellikle enfeksiyonlardan kaynaklanır ve yüzünüzde, boynunuzda ya da boğazınızda ağrı ve şişlik meydana getirebilir.
Tükürük Bezi İltihabının Belirtileri Nelerdir?
Tükürük bezleri hem virüsler hem de bakteriler tarafından enfekte olabilir. En yaygın viral nedenlerden biri kabakulak olup, özellikle çocuklarda ve çoğunlukla parotis bezlerinde görülür. Enfekte olmuş tükürük bezlerinde genellikle hızla gelişen ağrılı şişlik ve kızarıklık gözlemlenir. Viral nedenli tükürük bezi iltihaplarının tedavisinde, genellikle ağrıyı hafifletmek ve iltihabı kontrol altına almak için ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, hem semptomları kontrol altında tutmaya hem de iyileşme sürecini hızlandırmaya yardımcı olur. Bakteriyel enfeksiyonlar ise antibiyotiklerle tedavi edilir. Hastalara bol su tüketmeleri önerilir. Eğer iltihaplanma sık sık tekrarlıyor ve tükürük bezlerinde kalıcı hasar meydana geliyorsa, cerrahi müdahale ile
tükürük bezlerinin çıkarılması gerekebilir.
Tükürük Bezi İltihabı Nasıl Teşhis Edilir?
Tükürük bezi iltihabı, diğer birçok sağlık sorunu gibi çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir. Belirtiler her hastada aynı şiddette olmayabilir ve bazı hastalar yalnızca birkaç belirti yaşayabilir. En yaygın görülen semptomlar şunlardır:
- Yanak veya çene altında şişlik ve ağrı
- Ağızda rahatsız edici bir tat
- Yüksek ateş
- Sürekli üşüme ve yorgunluk
- Baş ağrısı ve kas ağrıları
- Eklem ağrıları
- İştahta azalma
- Ağzı açma veya yiyecekleri çiğneme zorluğu
Bu belirtiler hemen bir çocuk doktoru tarafından değerlendirilmelidir. Aksi takdirde, belirtiler hızla kötüleşebilir ve yüzün her iki tarafında da belirgin şişliklere yol açabilir. Tükürük bezi iltihabının etkileri artabilir ve hastanın günlük yaşamını zorlaştırabilir. Erken teşhis, tedavi sürecinin başarısı için kritik öneme sahiptir ve hastalığın ilerlemesini kontrol altına almak için gereklidir.
Tükürük Bezi İltihabı Nasıl Geçer?
Tükürük bezlerindeki birkaç milimetre çapında, düzgün yüzeyli taşlar, genellikle bol sıvı tüketilerek ve taşın bulunduğu bez bölgesine masaj yapılarak kendiliğinden geçebilir. Tükürük bezi iltihabı tanısı konmuş hastalarda, bezlerde şişlik, enfeksiyona bağlı ağrı, ateş, ağızda iltihabi akıntı ve tükürük bezlerinin üzerindeki deride kızarıklık gibi belirtiler gözlemlenebilir. Bu durumda, uygun antibiyotikler, ağrı kesiciler ve bol miktarda su kullanımı gereklidir.
Akut enfeksiyonların tedavisinde, masaj ve benzeri uygulamalar oldukça etkilidir. Enfeksiyon belirtileri geçtikten sonra, taşların büyüklüğü, sayısı ve yerinin yanı sıra tükürük bezlerinin ve kanallarının durumu ultrason ile detaylı bir şekilde incelenmelidir.
Tükürük Bezi İltihabı Tedavisi
Eğer tükürük bezi şişliği yaşıyorsanız, doktorunuz öncelikle sağlık geçmişinizi detaylı bir şekilde sorgulayacak ve fiziksel muayene gerçekleştirecektir. Son dönemlerde ağız bölgesindeki herhangi bir hastalık veya yaralanma hakkında bilgi verebilirseniz, doktorunuz ek testler önerebilir. Bu kapsamda, vücudunuzdaki mevcut veya geçmiş enfeksiyonlar hakkında sorular sorulabilir.
Tükürük bezi iltihabının tedavisinde ilaçlar etkili bir seçenek olabilir. Bu durum, genellikle ağrı, şişlik, kızarıklık ve yutma zorluğu gibi belirtilerle kendini gösterir. Şişmenin en yaygın nedeni enfeksiyon olsa da, kanser, travma ve otoimmün hastalıklar da diğer olası nedenler arasında yer alır.
Tedavi seçenekleri, iltihabın nedenine göre farklılık arz edebilir. Bazen, enfekte olmuş dokuya cerrahi müdahale ile ulaşmak ve çıkarmak gerekli olabilir. Ancak çoğu durumda, inflamasyonu kontrol altına almak için antibiyotikler veya kortikosteroidler gibi ilaçlarla tedavi yeterli olabilir.
Tükürük bezi iltihabı, ağız içinde yer alan tükürük bezlerinin iltihaplanmasıdır. Bu bezler, ağız içini nemlendirmek ve sindirime yardımcı olmak amacıyla tükürük üretir. Tükürük bezlerinin iltihaplanması, ateş ve titreme gibi ek semptomlarla birlikte yüzde ağrı ve şişlik yaşanmasına neden olabilir. Genellikle bu durum, tükürük bezlerinde meydana gelen enfeksiyonlardan kaynaklanmaktadır.
