Çocuk Gelişimi Nedir ve Hangi Periyotlarda Takip Edilir?
Gelişim kavramı doğum öncesinden başlayıp, kişinin yaşamının sonuna kadar devam eden, zihinsel, bedensel, sosyal, duygusal ve dilsel gelişim gibi ana unsurları kapsayan bir süreçtir. Sürekli olarak ilerleyen gelişim süreci kişiye özgüdür. Çocuğun büyümesi, yeni beceriler kazanması, öğrenme yetisinin gelişmesi, olgunlaşması “gelişim” kavramının içerisinde değerlendirilir. Kazanılan her beceri, gelişim sürecinin içerisinde değerlendirilir. Çocuk gelişimi yakından takip edilmesi gereken bir süreçtir. Adana’da hastalarına hizmet veren Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doktor Songül Uzgelir, çocuk gelişimini ve takip periyodunu sizler için anlattı.
Çocuk Gelişimi
Biyolojik gelişim bebeğin beyin ve vücut gelişimini ifade eder. Anatomik olarak sürekli büyüyen bebeğin organları, duyuları, vücut ağırlıkları, uzunlukları belli periyotlarda belli düzeylere ulaşmalıdır. Büyüme eğrileri dikkate alınarak çocuğun bireysel süreci değerlendirilir. Herhangi bir anormallik saptandığında gerekli müdahalelerin yapılabilmesi için çocuğun rutin olarak çocuk doktoru muayenesine götürülmesi gerekir.
Çocuklar yaşantılarının sonucunda sürekli olarak öğrenirler. Çocukların görerek ve taklit ederek öğrendikleri unutulmamalıdır. Bu yüzden ailenin çocuğun öğrenmesini bekledikleri davranışlar konusunda çocuğa örnek teşkil etmeleri gerekir. Kişisel hijyen, beslenme alışkanlıkları, dil becerileri gibi pek çok konuda gelişimin desteklenmesi için ailenin çocuğa rol model olması gerekir.
Çocuk Gelişimi Hangi Periyotlarda Takip Edilir?
- Ay Gelişimi
- Ay Gelişimi
- 3.Ay Gelişimi
- 4.Ay Gelişimi
- 5.Ay Gelişimi
- 6. Ay Gelişimi
- 9. Ay Gelişimi
- 12.Ay Gelişimi
- 18. Ay Gelişimi
- 2 Yaş Gelişimi
- 3 Yaş Gelişimi
- 4 Yaş Gelişimi
- 5 Yaş Gelişimi
Çocuk Gelişimi Hangi Başlıklar Altında Değerlendirilir?
Çocuk gelişimi değerlendirilirken beş farklı kategori takip edilir. Dil gelişimi, sosyal ve duygusal gelişim, kişisel bakım, bilişsel ve motor gelişimi alanları dikkate alınır. Bütün bu kategoriler birbirleri ile doğrudan ilişki halindedir. Örnek vermek gerekirse dil gelişiminde meydana gelen bir sorun bilişsel gelişimi etkileyebileceği gibi, bilişsel gelişimdeki bir sorundan kaynaklanıyor olabilir. Bu yüzden bütüncül bir perspektifle çocuğun gelişimi takip edilmelidir.
Dil Gelişimi
Çocuğun dilsel gelişiminin erken yaşlarda sağlanması ilerleyen yaşlarda kendini ifade edebilmesi ve sağlıklı iletişim kurabilmesi için önemlidir. Bu yüzden ailenin erken çocukluk döneminde hem alıcı hem de ifade edici dil gelişimini desteklemek için sık sık çocukla konuşması, ona kitap okuması ve onu dinlemesi gerekir. Dil gelişimi bilişsel gelişimle doğrudan ilişkilidir. Bu yüzden çocuğa dil gelişimini sağlayabileceği alanları açmak gerekir. Kavramlar, sözcükler yoluyla bebeğin zihninde somutlaşır ve anlaşılabilir hale gelir.
Bilişsel Gelişim
Çocuklar büyük oranda öğrenmeye açık ve meraklı yapıdadır. Etrafında olup biten olayları anlamak konusunda isteklidirler. Neden sonuç bağını kavramaya çabalarlar. Bilişsel gelişim çocuğun kavramları anlamlandırmasını sağlar. Bilişsel gelişim sayesinde çocuklar olayları ve durumları analiz edebilirler. Problem çözebilirler ve etraflarındaki dünyanın sınırlarını, kurallarını tanıyabilirler.
Sosyal ve Duygusal Gelişim
Erken çocukluk dönemi sosyal paylaşım ve etkileşimin yoğun olması gereken bir dönemdir. Çocuk bu süreçte kendi duygularını keşfeder ve başkalarının da duygularını anlayabilir. Akranları ile sağlıklı şekilde iletişim kurabilir ve kendilerini ifade edebilirler. Tüm bunların sağlıklı şekilde gerçekleşmesi için uygun zemini sağlamak ailenin görevidir.
Motor Gelişim
Çocukların yapacağı fiziksel aktiviteler kas gelişimini teşvik eder. Erken çocukluk aşamasında çocuğun fiziksel beceriler kazanması, ilerleyen yaşamında eğitim hayatını etkileyecek kadar önemlidir. Bu dönemde çocukların kalem tutma, fermuar çekme, düğme ilikleme, el yıkama ve benzeri becerileri kazanmasını teşvik etmek gerekir.
Kişisel Bakım
Çocukların kişisel hijyenini sağlama becerisi kazanması onun birey olma sürecinin önemli bir parçasıdır. Dış dünyaya bağımlılık düzeyini azaltan, öz güveninin ve saygısının pekişmesini sağlayan bu durum çocuğun sağlığı açısından da önemlidir. Aileler bu konuda özendirici rol oynamalıdır. Çocuklar doğru zamanda dişlerini fırçalamayı, ellerini yıkamayı ve giyinip soyunmayı öğrenmelidir.
