Çocuklarda 3 Yaş Gelişimi
Yazı İçeriği
İki yaş civarında bebekte görülmeye başlanan inatçı ve benmerkezci davranışlar, üç yaşında da devam eder. Bu dönemde bebekten en sık işittiğimiz sözcükler arasında “istemiyorum”, “hayır” ve “yapmayacağım” gibi kelimeler yer alır. Üç yaşına gelen çocuklar, annelerinin olmadığı ortamlarda daha uzun süre kalabilirler. Bu yüzden üç yaş okul öncesi eğitim programlarına başlamak için uygun bir dönemdir. Üç yaşını tamamlayan çocukların daha sosyal olduğu, kelime dağarcığının çok daha geniş olduğu, düzgün cümleler kurabildiği, zihinsel olarak geliştiği gözlenir. Bu dönemde çocuklar her ihtiyaçlarının anında karşılanamayabileceğini anlar. Bu dönemde çocuklar basit kural ve talimatlara uymayı, başka çocuklarla grup halinde oyun oynamayı ve paylaşmayı öğrenmeye başlarlar. Adana’da hastalarına hizmet veren Uzman Çocuk Doktoru Songül Uzgelir, bebeklerde 3 yaş gelişimine dair merak edilenleri sizler için anlattı.
3 Yaşındaki Çocuklarda Duygusal ve Sosyal Gelişim
- Bu dönemde çocukların daha inatçı ve benmerkezci davranışlar sergilediğini görürüz.
- Genellikle kendi başlarına aktivitelerde bulunmak isterler ve aileye itiraz ederler.
- Oyuncağı elinden alındığında agresif tavırlar gösterebilirler.
- Üç yaş itibariyle çocuklarda kendi kendine konuşma eğilimi azalırken başkalarıyla konuşma isteği artar.
- Oyun oynarken yetişkinlerde gördükleri davranışları taklit etmekten hoşlanırlar.
- Cinsiyetlerine ait rolleri benimsemeye başlarlar.
- Gereken hallerde kendi isteğiyle bir şeyler paylaşabilirler.
- Anne ve babadan yardım isteyebilirler.
- Bu dönemde ailelerinden onay isteyebilirler.
- Basit kurallara uyabilirler.
- Bazı ev işlerinde anne ve babalarına yardım etmeyi severler.
- Bu dönemde annelerinden ayrı daha uzun zaman geçirebilirler.
- Okul öncesi eğitim programlarına başlayabilirler.
3 Yaşındaki Çocuklarda Motor Gelişimi
- Bu dönemde önceki zamanlara kıyasla çok daha iyi yürür ve koşabilirler.
- 3 yaşındaki çocuklar tek ayakları üzerinde dengede durabilirler.
- Üç tekerlekli bisikletleri sürebilirler.
- Kapıları kendi başlarına açabilirler.
- Kalem kullanabilir, daire çizebilir, üçgen veya kare gibi geometrik şekilleri tanıyabilirler.
- Küpleri üst üste dizerek kule yapabilirler.
- Düzgün çizgiler çizebilirler ve basit insansı figürler resmedebilirler.
- Artık kendi başlarına yemek yiyebilir ve rahatlıkla çatal, kaşık kullanabilirler.
- Merdiven çıkabilirler.
- Yürüdükleri ve koştukları sırada karşılarına çıkan engelleri aşabilirler.
- Parmak uçlarına basarak durabilirler.
- Her iki ellerini de başarı ile kullanabilirler.
- Büyük düğmeleri zorlanmadan açabilirler.
- Kendi başlarına ellerini yıkayabilirler.
- Burunlarını peçete ile silebilirler.
- Diş fırçalayabilirler.
- Anneden yardım almadan tuvaletini yapabilirler.
- Henüz düğme ilikleyip fermuar açamasalar da şortlarını kendi başlarına çıkartabilirler.
- Kendilerine atılan topu yakalayabilir ve yakaladıkları karşısındaki insana atabilirler.
- Oldukları yerde sıçrayabilirler.
- İpsiz ayakkabılarını çıkartabilirler.
- Oyun hamuru gibi yumuşak cisimlere ellerini kullanarak şekil verebilirler.
3 Yaşındaki Çocuklarda Bilişsel ve Dil Gelişimi
- Bebekler bu dönemde acıkmak, yorulmak veya üşümek gibi sorunlarını ifade eden kelimeleri bilinçli şekilde kullanabilirler.
- Birçok kelimeyi, anne ve babaların anlayabileceği şekilde ifade edebilirler.
- Kendi isimlerini, yaşlarını ve cinsiyetlerini bilir ve söyleyebilirler.
- Kendi vücutlarına karşı merakları yüksek düzeydedir. Vücudun bölümlerini öğrenirler.
- Farklı durumlar karşısında, konuşurken seslerini değiştirebilirler.
- Kendisine anlatılan masal ve hikayeleri ilgi ve dikkatle dinledikleri gibi kendileri de masal anlatmaya çalışırlar.
- Şarkı söyleyebilir ve kendisine öğretilen dörtlükleri tekrarlayabilirler.
- Beş kelimeye kadar, uzun ve anlamlı cümleler kurabilirler.
- 10 veya daha fazla sayıyı bilir ve sayabilirler.
- Rakamları tanıyabilirler.
- Kendisine verilen basit komut ve talimatları anlayabilir ve yerine getirebilirler.
- Basit eylemlerde bulunabilirler.
- Ana renkleri tanıyabilirler.
- Nesnelerin isimlerini bilir ve nesne gruplarını birbirlerinden ayırt edebilirler.
- Çok fazla soru sorarlar.
- Duygularını kelimelerle ifade edebilirler.
- Kelimeleri doğru bir şekilde cümle içerisinde kullanabilirler.
3 Yaşındaki Çocuklara Yaklaşım Nasıl Olmalıdır?
- Bu aşamada çocuğun gelişimi için ailenin tavır ve yaklaşımları son derece önemlidir. 3 yaş, bebeğin birey olmaya çabaladığı bir dönemdir. Çocuğun dirençli ve ben merkezci tavırlarını yumuşatabilmek için bazı yöntemler uygulayabilirsiniz. Örneğin bazı olumlu ve uyumlu davranışlar sergilediğinde onu ödüllendirebilir veya bazı isteklerini geç karşılayabilirsiniz. Eskiye kıyasla çok daha sabırlı olan üç yaşındaki çocuklar yine de uyarı almadan bir etkinliği sonuna kadar sürdüremeyebilirler.
- Çocuğun sağlıklı ve dengeli beslenme alışkanlıkları kazanabilmesi için yemek masasına aile oturulmalı. Çocuk yemeğin hazırlanmasından, sofranın kurulmasına kadar tüm aşamalara dahil edilmesi onu eğlendirecektir. Bu süreçte bebek bir yiyeceği reddettiği takdirde ısrarcı olmamak gerekir. Aradan belli bir zaman geçtikten sonra ona aynı yiyeceği, yeniden sunmayı deneyin. Üç yaşındaki çocuklarda iştahsızlık, son derece yaygın görülür. Bu dönemde çocuklar acıktıklarında ne kadar ısrarla isteseler de çocuğa sağlıksız atıştırmalıklar, sağlıksız gıdalar veya abur cubur verilmemelidir.
- Üç yaşındaki çocuklar halen daha bez kullanabilirler. Bez kullanmaya devam eden çocuğu utandırmak veya suçlu hissettirmek doğru değildir. Her çocuk için bezi bırakma yaşı farklı olabilir. Bebeğin olumlu davranışlarını pekiştirmek için her olumlu adımında onu takdir etmenizde fayda vardır.
- Bu dönemde çocuklar puzzle, yapboz ve lego benzeri oyncaklarla oynayabilirler.
- Dünyayı tanımak için durmaksızın soru soran çocukların bu soruları düzgün bir dille ve sabırla yanıtlanmalıdır.
- Bu dönemde çocuğun televizyon izlediği veya ekrana baktığı süre kontrol altında, sınırlı tutulmalı.
- Çocuğa uzun uzun masallar okunmalı ve yeni sözcükler öğrenmesi teşvik edilmelidir.
- Üç yaşındaki çocukların akranları ile bir araya gelmesi ve farklı ortamlarda bulunması sosyal gelişimi açısından büyük önem taşır.
- Bebeğinizi disipline etmeye çalışırken ona koyduğunuz kurallar konusunda tutarlı olmaya özen gösterin.
- Ona yasakladığınız davranışların neden yanlış olduğunu düzgün bir dille açıklamaya gayret edin.
- Bebeğinizin kendisine zarar vermemesi için evde, gereken güvenlik önlemlerini alın.
