Çocuklarda İnmemiş Testis
Erkek bebeklerde bir yaşına kadar inmemiş testis vakaları, yaklaşık %4 oranında tespit edilmektedir. Ancak, erken doğmuş bebeklerde bu oran çok daha yüksek bir seviyeye ulaşarak %33’e kadar çıkabilmektedir. İnmemiş testis durumu, fiziksel muayene ile kolayca belirlenebilir ve kapalı cerrahi yöntemle etkili bir şekilde tedavi edilebilir.
Adana’da hizmet veren çocuk doktoru Uzm. Dr. Songül Uzgelir, çocuklarda inmemiş testis rahatsızlığının tanı ve tedavi süreçlerini detaylı bir şekilde açıklayarak ebeveynlerin bilinçlenmesine katkı sağlamaktadır. Bu tür sağlık sorunlarının erken dönemde tespit edilmesi ve uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması, çocukların genel sağlığı ve gelişimi açısından kritik öneme sahiptir.
İnmemiş Testis Nedenleri Nelerdir?
Gebelik sürecinin 7-9. ayları arasında, anne karnındaki bebeğin testislerinin karın içerisinden skrotuma inmesi beklenir. Bu inme süreci, 7 aylıkken başlamalıdır ve 9. aya kadar tamamlanmalıdır. Doğum sonrası ilk 3 ay içerisinde testislerin skrotuma inme süreci devam edebilir. Fakat, bir bebeğin inmemiş testis tanısı alabilmesi için 3 aylık olmasını beklemek gerekebilir. Eğer doğumda testis torbada değilse ve 3 aylık bir erkek bebeğin testisleri hala inmiyorsa, bu durumun düzelme olasılığı oldukça düşüktür. İnmemiş testisin nedenleri üzerine çeşitli görüşler vardır; bunlar arasında hormonal etkenler, testisin kendisindeki anormallikler ve çevresel faktörler sayılabilir. Ancak kesin bir neden henüz kanıtlanmamıştır. Ayrıca, inmemiş testis durumu ailevi bir özellik taşıyabilir; ailede benzer bir vakaya sahip birey varsa, görülme olasılığı artabilir.
İnmemiş Testis Belirtileri Nelerdir?
Ebeveynler, çocuk uyurken veya sıcak bir ortamda testisleri kontrol etmelidir. Banyo sırasında, çocuğun torbasını kontrol etmek için en uygun zaman dilimlerinden biri olabilir. Bu sırada, testislerin varlığını el ile tespit etmek önemlidir. Birçok ebeveyn, dokunmanın torbada zarar vereceği endişesi taşır; ancak, çocukların eline ve koluna nasıl dokunuluyorsa, aynı şekilde torbaya da dokunmak mümkündür. Muayene esnasında, parmakların altında sert bir kütle hissedilmelidir. Eğer bu tür bir yapı hissedilmiyorsa, bir doktora başvurulması önerilir. Çocuk doktoru rutin kontrol muayenelerinde çocuğunuzun her defasında testis muayenesini yapar.
Prematüre Bebeklerde Daha Sık Mı Görülüyor?
Kriptorşidizm, halk arasında inmemiş testis olarak bilinir ve testislerin doğuştan skrotuma inmeme durumudur. Testislerin skrotumda bulunması, sağlıklı bir gelişim ve hormon ile sperm üretimi için son derece kritiktir. Zamanında doğan bebeklerde inmemiş testis görülme oranı %2-4 arasında değişirken, erken doğmuş bebeklerde bu oran %20-33 gibi yüksek seviyelere ulaşabilir. Genellikle tek taraflı görülen inmemiş testis, nadiren her iki tarafı da etkileyebilir. Ayrıca, bazı durumlarda testisler karın içerisinde kalabilir ve bu durum dışarıdan tespit edilemeyebilir.
Tanı ve Tedavide Ailenin Dikkati Önemli
İnmemiş testis tanı ve tedavisi, ebeveynlerin erkek çocuklarının torbalarını gözlemlemesi ve sorun olabileceğinden şüphelenmesiyle başlar. Fiziksel muayene, bir çocuk cerrahisi uzmanı tarafından gerçekleştirildiğinde tanı kesinleşir. Bazı durumlarda, radyolojik incelemeler ve hormonal testler de kullanılabilir. Ayrıca, inmemiş testis vakalarında diğer anomalilerin varlığı da göz önünde bulundurulmalıdır. Tek taraflı inmemiş testislerde ek bir inceleme gerekmeyebilirken, iki taraflı durumlarda ve karın içinde kalan testislerde ek anomalilerin mutlaka değerlendirilmesi önemlidir.
Ameliyat Tedavi İçin Altın Standart
Doğuştan inmemiş testis sorunu yaşayan bebeklerde, testislerin altıncı aya kadar kendiliğinden torbaya inmesi beklenmektedir.
Bir yaşa kadar inmemiş testislerin kendiliğinden inmesi olası değildir. Tedavi edilmediğinde, 1-2 yaş aralığında inmemiş testisler ciddi sağlık problemlerine neden olabilir. Bu sorunun tedavisinde cerrahi müdahale en etkili yöntemdir ve ideal olarak 6 ile 12 aylık dönem arasında yapılması önerilir.
Hormon tedavisi bir alternatif olarak değerlendirilebilir; ancak, düşük başarı oranları sebebiyle günümüzde bu yöntem daha az kullanılmaktadır.
Kapalı ameliyat yöntemiyle, testisler kasık kanalında tespit edildiğinde genellikle yaklaşık 30 dakika içinde torbaya indirilebilir. Testislerin bulunamadığı durumlarda, öncelikle radyolojik incelemelerle tespit edilmeye çalışılır.
Karın içi, laparoskopik yöntemle incelenir; eğer testisler bulunursa, uygun şekilde torbaya indirilir.
İnmemiş Testis Tedavi Edilmediğinde Ne Olur?
Inmemiş testisler, hormon ve sperm üretiminde bozulmalara yol açarak kısırlık riskini artırabilir. Bunun yanı sıra, testis kanseri geliştirme riski 4 ila 10 kat arasında artış gösterebilir.
Testislerin etrafındaki damarlar dönerek, kan akışını engelleyebilir ve bu durum testisin kaybına yol açabilir. Dışarıda kalan testisler travmaya maruz kalabilirken, kasık fıtığı riski de söz konusu olabilir. Bunun yanı sıra, testisin skrotumda bulunmaması psikolojik sorunlara yol açabilir. Tartışmalı bir konu olmakla birlikte, inmemiş testisin diğer, sağlıklı testis üzerinde de olumsuz etkileri olabileceği düşünülmektedir.
