Emzirme Teknikleri
Anne ve bebek sağlığı açısından hayati bir önem taşıyan emzirme sürecinde annenin doğru emzirme tekniklerini bilmesi ve uygulaması gerekir. Adana’da hastalarına hizmet veren Uzman Çocuk Doktoru Songül Uzgelir, emziren anneler için emzirme tekniklerini anlattı.
Doğru Emzirme Teknikleri Nelerdir?
Bebek, memeyi doğru bir şekilde alırsa anne sütünü emmesi daha kolay hale gelir. Emerken çabuk yorulmasının önüne doğru emzirme tekniklerini uygulayarak geçilebilir. Bebeğin kuvvetli şekilde emmesi ve emme refleksinin gelişmesi annenin hormonlarını ve meme bezlerini uyarır ve anne bu sayede daha fazla süt üretir. Bebeğin emme refleksinin güçlenmesi, aynı zamanda memenin tam olarak boşaltılmasını sağlar. Bu da göğüslerde şişkinlik ve ağrı yaşanmasını engeller. Doğru emzirme teknikleri annenin meme ucunda çatlaklar oluşmasını büyük oranda önler. Bebeğinizi memeye doğru yerleştirmek için bebek kolun iç yüzeyine, baş dirsek boşluğuna gelecek şekilde yerleştirilmeli, baş ve vücudunun aynı düzlemde olmasına dikkat edilmeli, bebek memeye dönük olmalı ve sırtı boyunca popoya kadar el ile desteklenmelidir. Bebek vücut olarak tamamen anneye dönük, karın karına olmalıdır.
Bebek eğer yanlış pozisyonda tutuluyorsa ve emerken vücudu dışarıya dönükse bebek rahat ememez ve bebeğin boynu kısa sürede ağrıyacağı için emzirmeyi daha kısa sürede bırakacaktır. Bebek emerken dudakları dışarıya dönük olmalı, memenin kahverengi kısmının bir miktarını mümkünse hepsini ağzına almalıdır. Emerken yanaklarındaki bombeliği korumalı ve çenesi mutlaka memeye değmelidir. Emzirme sırasında meme ucuna makas yapılmamalı, anne memeyi diğer elinin dört parmağı ile desteklemeli ve baş parmağını kullanarak yukarıdan baskı yapmalı yani C ve E tekniği ile tutulmalıdır. Memenin bebeğin burnunu kapatması engellenmelidir.
Yanlış Emzirme Belirtisi Nasıl Anlaşılır?
Emerken yutkunma sesi haricinde bir ses çıkıyorsa, bebeğin yanaklarında çukur oluşuyorsa ve çenesi memeye değmiyorsa yanlış pozisyonda emdiğinin belirtisidir. Sadece meme ucunun bebeğin ağzına verilmesi bir diğer yanlış emzirme belirtisidir. Bebek sadece meme ucunu emerse anne memesinde çatlaklara sebep olabilir. Bu durumda, bebek hem sütü boşaltamayacak hem de anne için ağrılı bir emzirmeye neden olacaktır.
Doktorlar tarafından yaygın şekilde tavsiye edilen dört doğru emzirme tekniği mevcuttur. Bunlar:
- Kucaklama pozisyonu
- Yatarak emzirme
- Koltuk altı pozisyonu (çanta tutuş)
- Ters kucaklama pozisyonu
Bebek her beslenmede bir memedeki sütü tamamen almalıdır. Çünkü bebek ilk emmeye başladığında laktozdan zengin ön süt gelir. Emzirme işlemi devam ettikçe yağ içeriği yüksek arka süt bebeğin kilo alımının artmasını sağlar. Bir memeyi tamamen boşaltma ve bir sonraki emzirmeye son bırakılan mememden başlama yağlı olan sütün fazla alımını sağlayarak bebeğin daha az gazı olmasını ve daha iyi kilo almasını sağlar. Bu nedenle her öğünde bir göğsü bitirmek sonra diğer memeye geçmek oldukça önemlidir. İdeal emzirme süresi her bebekte ve her emzirmede değişebilir. Bazen bebek, ilk 5 dakika içerisinde yağlı sütü alırken bazen de 15-20 dakika sonunda bu kaloriden zengin sütü alabilmektedir.
Emzirirken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Anne ve bebek arasındaki duygusal bağın en önemli parçalarından biri olan emzirme eylemi, bebeğin kendisini güvende hissettiği anlardan biridir. Emzirirken doğru pozisyon, ve tekniklerin kullanılması hem anne ve bebek arasındaki bağ hem de bebeğin beslenmesi için önemlidir. Emzirirken dikkat edilmesi gerekenler şu şekildedir:
- Emzirmeden önce annenin kişisel hijyenini sağladığından emin olması gerekir. Eller yıkanmalı ve meme başları sterilize edilmelidir.
- Annenin ve bebeğin kendisini rahat hissedeceği bir pozisyon seçilmelidir.
- Bebeğin altının temiz, burnunun açık olmasına dikkat edilmelidir.
- Bebek her ağladığında ve her istediğinde emzirilmelidir.
- Her iki meme de tümüyle boşaltılmalıdır. Aksi takdirde anne, memelerinde şişkinlik ve ağrı hisseder hatta sütü azalır. Memenin boşaltılması hem süt üretimini arttırır hem de annenin ağrı ve şişkinlik yaşamasını engeller.
- Anne, emzirme döneminde fiziksel sağlığına ve psikolojisine dikkat etmelidir. Öfke, üzüntü ve stres gibi duygulardan kendisini korumalıdır.
Yenidoğan Bebekleri Emzirirken Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
Bebek doğduktan mümkünse hemen sonra değilse yarım saat içerisinde annesinin yanına getirilmeli, ten tene temas sağlanmalı ve emzirilmelidir. Bu dönemde annenin memesinden salgılanan süt sarı renkli kolostrum sütü, yenidoğan bebek tarafından muhakkak tüketilmelidir. Zira bu süt bebeği olası enfeksiyonlara karşı koruyucu niteliktedir. Bu aşamada bebeğin ve annenin kendisini en rahat hissettiği pozisyon tercih edilmelidir. Aynı zamanda bebeğin meme başını ve koyu renkli halkayı komple ağzına aldığından emin olunmalıdır.
Anne memeyi diğer elinin dört parmağı ile desteklemeli ve baş parmağını kullanarak yukarıdan baskı yapmalıdır. Doğumu takip eden ilk günlerde az miktarda süt gelir. Bu da bebeğin emerken yorulmasına yol açabilir.
Bebeğin on beş dakika boyunca, ara vermeden emmesi önemlidir. Bu yüzden anne, bebeğin emerken uyuyakalmasına engel olmalıdır. Emzirme sonrası bebeğin gaz çıkarması için annenin yardım etmesi gerekir. Çünkü yenidoğan bebeğin bağırsakları henüz yeterince gelişmemiştir.
Bebek Emzirme Pozisyonları Ve Teknikleri Nelerdir?
Doktorlar tarafından tavsiye edilen dört farklı emzirme pozisyonu vardır. Bunları tek tek incelememiz gerekirse:
Kucaklama Pozisyonu
Beşik pozisyonu olarak da adlandırılan bu pozisyon, normal doğumla dünyaya gelen bebekler için uygundur. Bu pozisyonda anne bebeği görebilir ve ona sarılabilir. Bebek memeye yaklaşmak için boynunu kullanır. Fakat henüz kasları yeterince güçlü olmadığı için bir veya bir buçuk aylık bebekler bu pozisyonda daha rahat hisseder. Sezaryen yöntemi ile doğan bebeklerde annenin dikişlerinden dolayı bu pozisyon tercih edilmez.
Ters Kucaklama Pozisyonu
Halk arasında çapraz beşik pozisyonu olarak da bilinen bu pozisyonda annenin bebeğin başını desteklemesinden dolayı bebek daha kolay emer. Bebeğin emme gücü azsa veya emmekte zorluk çekiyorsa ters kucaklama pozisyonu tercih edilmektedir.
Koltuk Altı Pozisyonu
Koltuk altı pozisyonu sezaryen yöntemi ile doğan bebeklerde tercih edilmektedir. Bu pozisyonda annenin dikiş yerleri üzerinde herhangi bir baskı olmaz. Yani anne daha rahat bir şekilde emzirir. Emmekte zorluk çeken bebeklerde ve ikiz bebeklerde koltuk altı pozisyonu daha konforludur.
Yatarak Emzirme Pozisyonu
Yatar pozisyonda emzirmek hareket etmekte zorlanan, sezaryen doğum yapmış anneler tarafından tercih edilmektedir. Buna karşın daha rahat hissetmek için de anneler tarafından tercih edilebilmektedir.
Doğru Bebek Emzirme Pozisyonu İçin Gereken Eşyalar Nelerdir?
Anne, doğru emzirme pozisyonlarına alışıncaya dek kendisini rahatsız edebilir. Özellikle boyun, kol, sırt ve bel ağrısı şikayetleri, anne için emzirme eylemini konforsuz bir hale getirebilir. Sizin için en ideal emzirme yöntemini bulana kadar çeşitli denemeler yapabilirsiniz. En konforlu emzirme pozisyonunu ararken bazı araçlar size yardımcı olabilir. Bunlardan biri bebek emzirme minderidir. Bebek emzirme minderi ile bebeğinizi kucağınızda kolayca tutabilirsiniz.
Bebek emzirme yastığı da emziren anneler için önemli bir yardımcıdır. Emzirme yastığı hem beliniz hem de kollarınız için destek olur. Bu sayede çok daha rahat ve konforlu bir emzirme deneyimi yaşayabilirsiniz. Annenin bel, boyun ve sırt kasları için bebek emzirme koltuklarından faydalanabilirsiniz. Ancak emzirme pozisyonunun konforu kadar, annenin göğüs uçlarının hijyenik olması da önemlidir.
Annenin meme uçlarının tahriş olması, emziren annenin ciddi acılar çekmesine neden olabilir. Aynı zamanda bebek olası enfeksiyon riski ile karşı karşıya kalır. Göğüs uçlarının tahriş olmasını engellemek için doktorunuzun tavsiyesiyle göğüs ucu kremlerini ve kalkanlarını kullanabilirsiniz.
