12 Aylık Bebek Gelişimi
Bebeklerin birinci yaşı artık kendi özgürlüklerini kazandıkları evredir. On ikinci ay bittiğinde bebeğiniz ilk adımlarını atmaya başlar. Genellikle 12 aylık bebekler kendi isteklerine göre hareket ederler. Ağızlarından çıkan kelimeler yavaş yavaş belirginleşmeye başlar. Kendilerini daha iyi ifade edebilirler. Evde artık bir birey olarak kendi isteklerini ortaya koyabilirler. 12. ay aileler için hem heyecan verici hem de bazı zorlukları olan bir dönemdir. Adana’da hastalarına hizmet veren Uzman Çocuk Doktoru Songül Uzgelir bebeklerde on ikinci ay gelişimini sizler için anlattı.
Bebeklerde 12 Aylık Gelişim Nasıl Olunur?
Bebeklerin bir yaşını doldurması çevreleriyle daha fazla iletişim haline geçmesi anlamına gelir. Bu dönemde bebekler çok daha meraklıdır. Öğrenmeye karşı çok daha isteklidirler. Ona söylediğiniz bir çok şeyi anlayabilecek bilişsel düzeye ulaşırlar. Bebeğiniz bu dönemde isteklerini size mimikleri ve el kol hareketleri ile anlatabilirler. Sesler çıkararak sizle iletişim kurabilirler. On iki aylık bebekler bu dönemde sürekli olarak duydukları kelimeleri öğrenir ve taklit edebilirler. Sadece duyduklarını değil gördüklerini de taklit etmekten hoşlanırlar.
Bir yaş itibariyle bebekler adım atma girişimlerinde bulunurlar. Hem destek alarak hem de kendi başlarına düzgün adım atabilirler. Bir yaşındaki bebekler kendi başlarına ayakta durabilir hatta destek alarak merdivenlerden çıkabilirler.
Bir yaşındaki bebekler, kendi başlarına hareket etmeye başladıkları için bazı tehlikeli durumlar yaşanabilir. Bu yüzden ailelerin olası tehlikelere karşı dikkatli olması, bebeğin güvenliği için gereken önlemleri alması gerekir. Aksi takdirde bebeğiniz kendi başına kaldığı sürelerde düşebilir, üzerine bir şeyler devirebilir. Bu nedenle bebeğinizi yalnız bırakmamanız gerekir.
On iki aylık bebekler, ellerine aldıkları cisimleri ağızlarına götürebilecekleri için, boğulma riskine karşı küçük parçalı oyuncaklar tercih edilmemelidir.
12 Aylık Bebeklerin Sosyal Becerileri Nasıldır?
Bir yaşını dolduran bebekler artık aile üyelerini son derece iyi tanımaya başlarlar. Bu dönemde yabancılara karşı mesafeli davranışlar gösterebilirler. Hatta yabancıların kendilerine yaklaşmasına ve dokunmasına izin vermeyebilirler.
Çevrelerindeki insanlarla daha yakın iletişim kurmaya başlayan on iki aylık bebekler, yaptıkları hareketlere gülündüğünde bu hareketleri tekrarlayarak aynı reaksiyonu yeniden almak isterler. Mimikleri ile isteklerini anlatabilirler. Bir yaşındaki bebekler yaşıtlarıyla oyun oynamaktan çok hoşlanmasalar da etraflarında başka çocukların olması onları mutlu eder.
Bu dönemde çok sayıda davranışı bilinçli şekilde yaparlar. Yapmak istemedikleri davranışları reddedebilirler. Çünkü bu süreç artık bebeğin kendi kişiliğini inşa etmeye başladığı bir dönemdir. Bu yüzden aileler bir yaşındaki bebeklerine hemen tepki vermemeli, onlarla konuşarak bazı durumları anlatmaya çalışmalıdır.
12 Aylık Bebekler Nasıl Beslenmeli?
Bir yaşına ulaşan bebekler artık geçmiş aylara kıyasla çok daha hareketlidir. Bu yüzden demir ve çeşitli vitaminlere karşı duydukları ihtiyaç da artacaktır. Bebeklerin beslenme rutininde yeterince protein, karbonhidrat, yağ, mineral, vitamin içeren kaliteli yiyeceklere yer verilmelidir. Bebekler aileleriyle birlikte sofraya oturmalı, kendi kendisine yemesi için bebeğe destek olunmalıdır. Bu dönemde yetişkinler gibi üç ana öğünle beslenmelidir. Ek gıda beslenmenin %70 ini kapsamalı, anne sütü ara öğün şeklinde verilmelidir. Bir yaşından sonra gece beslenmelerine bebeklerin ihtiyacı yoktur. Bu nedenle gece beslediğiniz bir bebeğiniz varsa beslenmeyi kesebilirsiniz.
Bir yaşından itibaren bebeğinize bal verebilirsiniz.
Bebekler yemek yerken fazlaca seçici davranabilirler. Yedikleri gıdaların miktarı veya yeme sıklıkları azalabilir. Bu normaldir ve bebekte gelişimsel bir eksiklik olmadığı sürece bebeğe beslenme konusunda ısrarcı olunmamalıdır. Bebeğinize hemen her durumu konuşarak anlatmaya çalışın. Beslenme konusunda atacağınız adımları çocuk doktoruna danışarak atın.
12 Aylık Bebeklerde Sağlık Kontrolleri Nasıl ve Ne Zaman Yapılmalıdır?
Bir yaşını tamamlayan bebekler çocuk doktoru tarafından muayene edilmeli ve gelişim süreçleri değerlendirilmelidir. Bu dönemde bebeklerin ulaşması beklenilen vücut ağırlıkları doğum kilosunun üç katı kadar olmalıdır. Aynı şekilde 75-80 santimetre arası boy uzunluğu bir yaşındaki bebekler için normal kabul edilir. Baş çevresi ise ortalama 46-47 santimetre civarında olmalıdır.
Bir yaşındaki bebeklerde mineral ve vitamin eksikliği varsa, bunun tespit edilmesi için bebeğe kan sayımı ve vitamin düzeyi kontrolü yapılır.
Bir yaş itibariyle KKK olarak adlandırılan kabakulak, kızamık ve kızamıkçık aşısı yapılır. Bunun yanı sıra suçiçeği ve KPA aşısı da uygulanmalıdır.
12 Aylık Bebekler Hangi Kelimeleri Söyleyebilirler?
On iki aylık bebekler sıkça duydukları ve kolay söylenebilen kelimeleri söylemeye başlarlar. Mama, dede, nene, baba ve anne bu dönemde bebeklerin en sık söylediği sözcüklerdir. 12. aydan itibaren bebeklerin kelime haznesi giderek genişleyecektir.
12 Aylık Bebekler Neleri Öğrenebilir?
Bir yaşına ulaşan bebekler, gördükleri şeyleri taklit ederek öğrenme süreçlerini devam ettirirler. Bu dönemde göz kırpma, alkış, el sallama ve benzeri hareketler bebekler tarafından yapılabilmektedir. Aynı zamanda bebekler söylenenleri de daha iyi anlamaya başlarlar.
12 Aylık Bebekle Nasıl Vakit Geçirilmelidir?
Bir yaşındaki bebekler, kendileri ile oyun oynanmasından büyük keyif alırlar. Birlikte şarkı söylemek, onlarla iyi zaman geçirmenin en güzel yollarından biridir. Bu dönemde bebekler dinleyerek öğrenirler. Sarılabilecekleri, yumuşak, sesli, hareketli ve ışıklı oyuncaklar bir yaşındaki bebekler için ilgi çekicidir.
12 Aylık Bebeklerin Güvenli Gelişimi İçin Neler Yapılmalı
Keşif İçin Güvenli Bir Ortam Oluşturmak
Bebeğinizi boğulma ve zehirlenme tehlikesine karşı korumak için çevreyi güvenli hale getirmeniz, yutma ihtimali olan küçük cisimleri ortadan kaldırmanız gerekir. Evinizdeki prizlerin kapalı olması, kapılarda ve dolaplarda çocuk kilitlerinin olması önemlidir. Eğer evdeki mobilyaların kenarları keskinse köşeleri doldurulmalı veya bebeğin oyun alanından çıkartılmalıdır. Bebeğin devirme ihtimali olan kitaplık veya televizyon gibi eşyalar ise sabitlenmelidir.
Okuma Alışkanlığı Kazanmasına Yardımcı Olun
Bebeğinizin okuma alışkanlığı kazanması için her gün birkaç dakikalığına bile olsa birlikte kitap okumaya zaman ayırmalısınız. Bu yaştaki bebekler dokulu, kapaklı kitaplarla zaman geçirmekten hoşlanırlar. Ona kitap okuduğunuzda mümkün olduğunca karakterleri seslendirmeye, mimiklerinizle canlandırmaya çalışın. Bu kitap okuma deneyimini bebeğiniz için daha eğlenceli hale getirecektir. Kitapların bebeğin kolaylıkla ulaşabileceği bir yerde olması kitaplarla arasındaki bağı güçlendirebilir.
Bebeğinizin Duygularını Yönetmesine Yardım Edin
Bebekler bir yaşında bir şey ifade etmeye çalıştığında veya çevresini kontrol altına almaya çalıştığında hayal kırıklığına uğrayabilir. Bebek hayal kırıklığı duygusu ile bir şeyler parçamla veya fırlatma gibi davranışlar gösterirse etrafı sakince toparlayın. Bebeğinizin şevkini kırmayın.
Bebeğiniz İçin Limitler Belirleyin
Bebeklerde doğru veya yanlış gibi duygular bulunmaz. Bebeğinizin olumlu davranışlarını pekiştirmek için onu övebilirsiniz. Ancak kendisine veya bir başkasına zarar veren davranışlara sınır koymalısınız. Bebeğinize bu davranışların neden hatalı ve yanlış olduğunu sakin bir dille açıklamaya çalışın.
