Çocuk Doktoru Kimdir? Hangi Hastalıkları Tedavi Eder?

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Hekimler, çocuğun anne karnındaki hayatından başlayarak tüm sağlık sorunları, doğum sonrası mental motor gelişimi, beslenme, aşı uygulamaları, koruyucu hekimlik programları ile ilgilenirler. Pediatri branşı, çocuk sağlığıve çocuk hastalıkları ile ilgili merak edilenleri Adana’da hastalarına hizmet veren Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doktoru Songül Uzgelir anlattı.

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı (Çocuk Doktoru) Ne Demek?

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları uzmanı; bebek, çocuk ve adölesanlar için gereken koruyucu tedbirlerin alınması ve gereken tıbbi bakımların sağlanması ile sorumlu kişidir. Çocuk doktorlarının temel görevlerin arasında çocuğun ayrıntılı tıbbi öyküsünü dinleme, tetkik sonuçlarını değerlendirme, tanı koyma ve tedavi planını oluşturup uygulamak bulunur.

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı (Çocuk Doktoru) Ne İş Yapar? Sorumlulukları Nelerdir?

• Çocukların büyüme ve gelişme süreçlerini değerlendirmek, yenidoğan bebekleri ve çocukları rutin şekilde muayene etmek.
• Aşı takvimine göre aşı uygulamalarını gerçekleştirmek.
• Çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimlerini desteklemek için gereken tıbbi bakımları uygulamak.
• Hastalıkların tedavisi, önlenmesi ve bakımı için gereken ilaç ve aşıları reçete etmek.
• Hastayı ve ailesini test sonuçları ve uygulanan tedaviler konusunda bilgilendirmek.
• Hastanın sağlık durumunu yakından takip ederek, tedaviyi gereken şekilde yeniden değerlendirebilmek
• Gereken durumlarda hastayı başka tıbbi uzmanlara sevk etmek…
• Beslenme, hijyen, fiziksel aktivite ve sağlık gibi konularda aileleri bilinçlendirmek.

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Olmak İçin Nasıl Bir Eğitim Görmek Gerekir?

İlk olarak üniversitelerin Tıp Fakültelerinde altı yıllık lisans eğitimi tamamlayan hekimler sonrasında Tıpta Uzmanlık Sınavına (TUS) girerler. Sonrasında çocuk sağlığı ve hastalıkları branşında dört yıllık uzmanlık eğitimlerini tamamlayarak Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı unvanını kazanırlar.

Pediatri Nedir? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Branşı Nelerle İlgilenir?

Pediatri branşı, 0-18 yaş aralığını içine alan bebek, ergen ve çocuk hastalıklarının tanı, tedavi ve takip süreçleri ile ilgilenen bir tıp branşıdır. Yenidoğan döneminden başlayarak ergenliğe kadar devam eden süreçteki tüm bireylerin tanı ve tedavisi çocuk doktorları tarafından gerçekleştirilir.

Genel Pediatri Nedir?

0-18 yaş arası bireylerin gelişimlerini takip eden, hastalıkların teşhis ve tedavisinden sorumlu olan alan genel pediatri olarak adlandırılır.

Gelişimsel Pediatri Nedir?

Yine 0-18 yaş arası bireylerin gelişimsel problemlerini değerlendiren, takip eden, gelişimsel bozuklukların tanı ve tedavilerini gerçekleştiren, gerek görülmesi halinde farklı bilim dallarına yönlendirme yapan alan gelişimsel pediatri olarak adlandırılır.

Sosyal Pediatri Nedir?

0-18 yaş arası bireylerin yaşamlarını sağlıklı şekilde sürdürmelerini destekleyen, klasik hastalıkların incelenmesinden öte koruyucu ve geliştirici uygulamalarla hareket eden alan sosyal pediatri olarak adlandırılır.

Çocuk Cerrahisi

Çocuk cerrahisi, bebeklikten başlayarak ergenlik sürecine kadar çocukların ihtiyaç duyduğu tüm cerrahi işlemleri gerçekleştiren branştır. Onkolojik cerrahi, tanısal ve girişimsel endoskopik uygulamalar, çocuk jinekolojisi, laparoskopik cerrahi girişimler ve travma cerrahisi çocuk cerrahisi tarafından gerçekleştirilen operasyonlar arasındadır. Bununla birlikte çocuklarda farklı etkenlerden dolayı meydana gelen organ yetmezliği durumlarında, karaciğer ve böbrek transplantasyonu yapılabilmektedir.

Çocuk Endokrinoloji Bölümü

Çocuk Endokrinolojisi çocuklarda gözlenen büyüme bozuklukları ve hormonal hastalıklarla ilgilenir. Çocuk endokrinolojisinde büyüme hormonu eksikliği, hipotroidi, böbrek üstü bezi hastalıkları, cinsiyet gelişim bozuklukları, diyabet (şeker hastalığı), boy kısalığı, obezite gibi hastalıklarla ilgilenir.

Çocuk Kardiyolojisi

Çocuk kardiyolojisi, anne karnından başlayarak kalp hastalığı tanısının doğru şekilde konulmasını, doğumsal kalp rahatsızlıklarının henüz bebek anne karnındayken tespit edilmesini hedefler. Yeni doğan bebeklerin kalbi, ekokardiografi tekniği ile değerlendirilebilir. Uzmanlar fetal ekokardiografi yönteminin herhangi bir yan etkisi olmadığı konusunda hemfikirdir. Çocuk Kardiyolojisinin 0-16 yaş aralığındaki çocuklar üzerinde gerçekleştirdiği diğer tetkikler şu şekildedir:

• Ritim bozukluklarını teşhis etmek için gerçekleştirilen Holter Monitorizasyon
• 12 Kanal yüzey EKG
• Kalbi beslemekle görevli damaları, kalbin yapısını, kalp duvarlarındaki delikleri değerlendirmek için kullanılan ve kalp kapaklarını işlevsel açıdan incelememizi sağlayan 2 boyutlu dopler ve renkli dopler ekokardiyografi.
• Anjiyografi (Kalp Katetarizasyonu)
• Aritmi esnasında kayıt almamızı sağlayan ve ritim bozukluklarının teşhisini sağlayan Event Recorder
• Çocuklarda gözlenen baygınlıkların nedenini araştırmamıza yardımcı olan Tilt-Table Testi.
• Ameliyat gerektiren bazı rahatsızlıkların ameliyatsız şekilde kalp kateteri kullanılarak düzeltilmesini sağlayan Girişimsel Kardiyoloji

Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları

Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları (Çocuk Psikiyatri), çocukların ruhsal davranışları ve gelişimleri ile ilgilenir. Çocuklarının iç dünyalarını keşfederken ailelere destek olur. Çocukların daha mutlu ve sosyal açıdan başarılı bireyler haline gelmesi için; oyun terapisi, bireysel psikoterapi, grup terapisi, aile terapisi, ilaç tedavisi ve birçok uygulamadan faydalanır. Özellikle otizm tanı ve tedavisinde başvurulması gereken ana branştır. Zeka geriliği, öğrenme güçlüğü, iletişim ve dil problemleri, davranış bozuklukları, uyku bozuklukları, tik bozuklukları, kardeş-akran-anne-baba iletişim bozuklukları, ergenlik sorunları çocuk psikiyatriye sık başvuru nedenleridir. Çocuklar okul çağına geldiklerinde akademik performanslarında başarısız olmalarına neden olan öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi sorunların da tanı ve tedavisi ile ilgilenir.

Çocuk Nörolojisi

Çocuk Nörolojisi, toplum genelinde yaygın şekilde gözlenen mental retardasyon, öğrenme güçlüğü, serebral palsi, baş ağrısı, migren, epilepsi, ateşli havale, motor gelişim geriliği, dikkat dağınıklığı, kas ve sinir hastalıkları, davranış bozuklukları, konjenital anomaliler gibi çok sayıda hastalığın tanı ve tedavisi ile ilgilenmektedir. Bu aşamada çocuk nörolojisi, zeka testlerinden, EMG, kas biyopsisi, EEG, serebral görüntüleme (özellikle beyin MR), sitogenetik ve moleküler tetkiklerden faydalanmaktadır.

Çocuk Gastroenterolojisi

Çocuk Gastroenterolojisi çeşitli faktörlere bağlı olarak ortaya çıkan karın ağrıları, yutma ve yeme güçlüğü, beslenme bozuklukları, malnütrisyon, kilo alamama, kusma, karaciğer ve dalak büyümesi, reflü, çölyak hastalığı, inflamatuar bağırsak hastalıkları (Crohn Hastalığı, Ülseratif Kolit), sarılık, gastrit, gastrit ülser, irritabl bağırsak sendromu, otoimmün hepatit, viral hepatitler ve mide kanamaları da dahil olmak üzere çok sayıda hastalığın tanı ve tedavisi ile ilgilenir. Bunun için her türlü modern ve klasik tanı yöntemlerinden faydalanan çocuk gastroenterolojisi, gerekli hallerde kolonoskopi, gastroskopi, rektoskopi ve özofagoskopi gibi endoskopik yöntemlerden de yararlanabilir.

Çocuk Nefrolojisi

Bebeklerde ve çocuklarda gözlenen böbrek ve idrar yolu rahatsızlıklarının muayenesini ve tedavilerini gerçekleştiren çocuk nefrolojisi, Ailevi Akdeniz Ateşi (FMF), hipertansiyon, doğuştan gelen veya sonradan yaşanan enfeksiyon, tümör, kanama, böbrek yetmezliği, kist, böbrek ve idrar yolu taşları gibi pek çok sorunla da ilgilenmektedir.

Çocuk Enfeksiyonları

Çocukluk çağında ortaya çıkan döküntülü hastalıklar, hastane enfeksiyonları, enfeksiyöz hepatitler, konjenital enfeksiyonlar, ateşli ve bulaşıcı hastalıklar, üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları, santral sinir sistemi enfeksiyonları gibi çok sayıda rahatsızlık, çocuk enfeksiyonları branşı tarafından tedavi edilmektedir.

Çocuk Hematolojisi

Çocukluk çağında ortaya çıkan hastalıklar arasında yaşamsal tehdit bakımından en tehlikeli olanı kan hastalıklarıdır. Türkiye’de her yıl çok sayıda çocuk için kan kanseri tanısı konuluyor. Lösemi hastaları başta olmak üzere kemik iliğine ihtiyaç duyan kan hastalıklarının tedavisinde erken tanı ve doğru tedavi planlamasının önemi büyüktür. Anemi, lösemi, lenfoma ve kalıtsal kanama bozuklukları gibi hastalıkların tanı ve tedavisi çocuk hematoloji branşı tarafından yapılmaktadır.

Çocuk Onkolojisi

Kanser hastalığı çocuk ölümlerinin en yaygın nedenlerinden biri olmaya devam ediyor. Çocukluk dönemi kanserlerinin tedavisinde başarıya ulaşabilmek için üst düzey tanı ve tedavi olanaklarını kullanmak gerekir. Çocukluk çağı organ tümörleri, böbrek tümörleri, baş-boyun tümörleri, beyin tümörleri, kemik tümörleri ve yumuşak doku tümörleri çocuk Onkoloji tarafından tanısı konulup tedavi edilmektedir. Bu kanserlerin tedavisinde Çocuk Onkolojisi Uzmanı, Çocuk Cerrahı, Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı, Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı ve Beyin Cerrahisi Uzmanının multidisipliner bir yaklaşımla çalışması gerekir.

Çocuk Ürolojisi

Hem kız hem de erkek çocuklarda hemen her yaşta böbrek, üreter, mesane ve üretra hastalıkları görülebilmektedir. Bu sorunlar çocuk ürolojisi tarafından teşhis ve tedavi edilir. Çocukların üriner ve genital sistem hastalıkları ile ilgilenen Çocuk Cerrahisi yan dal branşıdır.

Alerji ve İmmünoloji

Çocukluk döneminde yaşanan saman nezlesi, alerjik nezle, alerjik rinit, ürtiker (kurdeşen), atopik dermatit (egzama), alerjik göz nezlesi, alerjik astım, anafilaksi, besin alerjileri ve ilaç alerjileri gibi rahatsızlıkların tanı ve tedavisi bu bölüm tarafından gerçekleştirilir. Bu süreçte alerjik deri testleri, kan alerji testleri, immünoterapi ve solunum fonksiyon testlerinden faydalanılır.

Yenidoğan Yoğun Bakım

Hamileliğin 24. haftasından itibaren tekli ya da çoğul gebelik, erken doğum, iri bebek, diyabetik anne bebeği, organ hasarı ve benzeri nedenlerle yüksek risk taşıyan bebekler, solunum sıkıntısı olan bebekler ve doğumdan sonra çeşitli nedenlerle beslenemeyen bebekler yoğun bakıma ihtiyaç duyarlar. Yenidoğan yoğun bakımda bebeğin ihtiyaç duyduğu tüm gereksinimler karşılanmaktadır.

Çocuk Doktorluğu ve Çocuk Sağlığı

Çocuk doktorluğu tıp dünyasında yer alan en önemli ihtisas alanlarından biridir. Çoğu zaman bir ülkenin gelişmişlik düzeyi çocuk ölümlerinin oranı, sağlık hizmetlerinin kalitesi ve erişilebilirliği ile ölçülmektedir. Bu yüzden çocuk doktorlarına, çocuk sağlığı ve dolayısıyla toplum sağlığı üzerinde önemli görevler düşmektedir. Çocuk doktorlarının kişilik olarak özenli, sabırlı, saygılı ve empati kurabilen bireyler olması gerekir. Tıp dünyasındaki gelişmeler son derece hızlı yaşandığı için çocuk doktorlarının da diğer tüm hekimler gibi dünyada yaşanan mesleki gelişmeleri yakından takip etmesi gerekir. 6 Yıllık tıp eğitiminin ardından pediatri alanında 4 yıl süren uzmanlık eğitimini tamamlayan bu hekimler Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı unvanını almaya hak kazanırlar. Çocukların hastalıklarını tedavi etmekle kalmaz aynı zamanda çocukların sağlıklı şekilde büyüyüp gelişmesine de yardımcı olur.

En Sık Rastlanılan Çocuk Hastalıkları

Çocukluk dönemi çok sayıda hastalık riski ile doludur. Çocuklarda en çok karşımıza çıkan hastalıkları tek tek incelememiz gerekirse:

Soğuk Algınlığı ve Grip

Soğuk algınlığı toplum genelinde olduğu gibi çocuklarda da yaygın şekilde görülen bir rahatsızlıktır. Öksürük, boğaz ağrısı, burun akıntısı ve ateş gibi semptomlar gösterir. Buna karşın grip daha şiddetli şekilde seyreden bir rahatsızlıktır. Yüksek ateş, yorgunluk ve kas ağrısı gibi belirtilerle kendisini gösterir. Çocuklarda grip hastalığı ile ilgili detaylı bilgi almak için tıklayabilirsiniz.

Kulak Enfeksiyonları

Kulak enfeksiyonları soğuk algınlığı ya da üst solunum yolu enfeksiyonlarının ardından ortaya çıkar. Kulak enfeksiyonlarının belirtileri arasında ateş, uyku bozuklukları ve kulak ağrısı sıralanabilir. Çocuklarda kulak enfeksiyonları hakkında bilgi almak için tıklayabilirsiniz.

İshale Neden Olan Enfeksiyonlar

Virüsler, parazitler ve bakterilerden dolayı gelişen ishal, çocuklarda oldukça yaygın şekilde ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Sulu gaitanın beraberinde mide bulantısı, karın ağrısı ve kusma gibi şikayetlere de yol açar. Çocuklarda görülen ishal ve kusma rahatsızlığı hakkında detaylı bilgi almak için tıklayabilirsiniz.

Alerjik Hastalıklar

Alerji, çocuklarda sıkça karşılaştığımız ve yaşam konforuna zarar veren sağlık sorunlarından biridir. Besinlere, toza ve polene karşı gelişen alerjik reaksiyonlar çocukta kaşıntı, döküntü, burun tıkanıklığı ve hapşırma gibi semptomların görülmesine neden olur. Çocuklarda gözlenen alerjik hastalıklar hakkında detaylı bilgi almak için tıkayabilirsiniz.

Kızamıkçık ve Kabakulak

Bu tür viral enfeksiyonlar günümüzde aşı uygulamaları ile önlenebilmektedir. Ancak aşı uygulamalarının yetersiz kaldığı bazı bölgelerde halen daha ciddi birer tehdit olmayı sürdüren bu hastalıklar, döküntü, öksürük, şişmiş tükürük bezleri ve ateş gibi belirtilere yol açar. Kabakulak hastalığı ve aşısı hakkında kapsamlı bilgi almak için tıklayabilirsiniz.

Verem (Tüberküloz)

Günümüzde nadiren rastladığımız bir sağlık sorunu olsa da bazı coğrafyalarda verem hastalığı ciddi bir tehdit olmayı sürdürüyor. Bağışıklık sistemi yeterince güçlü olmayan çocuklarda ortaya çıkma riski daha yüksek olan verem hastalığının belirtileri arasında kilo kaybı, uzun süreli öksürükler ve yüksek ateş sıralanabilir.

İyi Bir Çocuk Doktorunda Bulunması Gereken Nitelikler

Uzmanlık ve Eğitim

Başarılı bir çocuk doktorunun pediatri alanında uzmanlık ve tecrübe sahibi olması gerekir. Bunun yanı sıra mesleki eğitim ve sertifikalarla birlikte yaşam boyu öğrenme pratiğini devam ettirmesi, mümkün olduğunca çok vaka tecrübesi edinmesi gerekir.

Öğrenmeye Açıklık

Bir çocuğun tanı ve tedavi süreçlerini yönetmek aynı zamanda büyük bir empati duygusu ve pedagoji bilgisi gerektirir. Başarılı bir çocuk doktoru kendi alanındaki araştırmalara, tedavi metotlarına ve yeni sağlık politikalarına hakim olmalıdır. Güncel bilgi ve yaklaşımları yakından takip etmelidir.

İletişim Becerileri

Aileler için en mühim şeylerin başında çocuklarının sağlığı gelir. Çocuk sağlığı söz konusu olunca ebeveynler sükunetlerini kaybedebilir ve aşırı endişeye kapılabilir. Aynı şekilde hastalık ve doktor muayenesi çocuk açısından da korkutucu deneyimler olabilmektedir. Bu yüzden uzman bir çocuk doktorunun sahip olması gereken meziyetlerden biri de iletişim becerisidir. Aile ve çocukla sağlıklı, açık ve doğru bir iletişim kurabilmek çocuk doktorluğunun temel unsurlarından biridir.

Sabır ve Empati

Çocuklar muayene, tanı ve tedavi süreçlerinde zorlayıcı davranışlar sergileyebilirler. Bu noktada çocuk doktorunun empatik ve sabırlı bir yaklaşım geliştirmesi gerekir. Çocukların rahatlaması ve tedavide doktorla işbirliği yapması için sabır ve empati yeteneğinin gelişmiş olması şarttır.

Duygusal Zeka

Duygusal zeka çocukların içerisinde bulundukları duygu durumunu anlamayı kolaylaştırır. Ebeveynlerle daha sağlıklı iletişim kurulur. Bu tanı ve tedavi süreçlerinin çok daha sorunsuz şekilde ilerlemesini sağlar.

Analitik Düşünme Yeteneği

Sadece çocuk doktorları değil tüm hekimler analitik düşünme becerisine sahip olmalıdır. Başarılı bir çocuk doktoru hastanın gösterdiği semptomları doğru değerlendirebilir, tanıyı doğru koyar ve çocuğun kendine özgü koşullarını dikkate alarak en doğru tedavi planlamasını yapar.

Hızlı ve Soğukkanlı Karar Verme Becerisi

Acil ve kritik durumlarda hızlı ve doğru kararlar alabilmek soğukkanlı bir aklı gerektirir. Çocuk doktorlarının en temel sorumluluklarından biri budur. Kriz anlarını doğru yönetebilmek bebek ve çocuk hastaların sağlığını korumak için büyük önem taşır.

Ebeveynlerle İşbirliği

Aileler bir çocuğun yaşamını ve gelişimini sağlıklı bir şekilde sürdürebilmesi için büyük bir role sahiptir. İyi bir çocuk doktoru çocuğun sağlığına ilişkin süreçlerde ebeveynlere net, açık, anlaşılabilir bilgi vermek, onları çocuk sağlığı hakkında eğitmek ve tedavi süreçlerine dahil etmek için işbirliği içerisinde olmalıdır.

Diğer Haberler