Çocuklarda akut romatizmal Ateş rahatsızlığı, çoğunlukla boğaz enfeksiyonun ardından 2-3 hafta içerisinde başlar ve yaygın şekilde 5-15 yaş arası çocuklarda görülür. Hastalığın gösterdiği belirtiler arasında şişlik, baş ağrısı, eklemlerde ağrı, halsizlik, kızarıklık ve bulantı gibi semptomlar bulunur. Hastalık erişkin bireylerde ve 4 yaş altındaki çocuklarda daha nadir şekilde karşımıza çıkar. İhmal edildiği takdirde önemli sağlık problemlerine neden olabilen Akut Romatizmal Ateşin belirtileri gözlemlendiğinde, geç kalınmadan doktora başvurulması gerekir. Adana'da hastalarına hizmet veren Uzman Çocuk Doktoru Songül Uzgelir, çocuklarda Akut Romatizmal Ateş hastalığı hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Akut Romatizmal Ateş şikayeti, Beta bakterisinin yol açtığı boğaz enfeksiyonunun ardından meydana gelir. Eklemler, kalp, cilt, cilt altı doku ve beyinde bazı bozukluklara yol açar. Beta bakterisinden kaynaklanan boğaz enfeksiyonu vakalarının çoğu tedavi ile iyileşebilirken, nadir bir bölümünde iltihap başlangıcından sonraki 2 ila 4 haftanın ardından Akut Romatizmal Ateş gelişebilir.
Akut romatizmal Ateş, erişkinlerde ve 4 yaş altındaki çocuklarda nadiren karşımıza çıkar. Buna karşın rahatsızlığın en sık görüldüğü yaş grubu 5 ila 15 yaş arası çocuklardır. Akut romatizmal ateşin aileler tarafından fark edilebilen en belirgin bulguları: şiddetli eklem ağrıları ve eklem şişliğidir. Hastalığın yol açtı bu semptomlar kendiliğinden iyileşse bile akut romatizmal ateş, kalp ve kalp kapaklarına kalıcı hasarlar bırakabilir. Akut romatizmal ateşten dolayı iltihaplanan kalp dokuları ve kapakları, ileride kalp romatizmasına sebep olabilmektedir. Bu hastalarda çarpıntı, nefes darlığı veya göğüs ağrısı gibi şikayetler yaşanabilir. Fakat vakaların önemli bir kısmında ise herhangi bir yakınma yaşanmaz. Kalp romatizmasından kaynaklanan hasarlar zaman içerisinde iyileşebilir veya kalıcı nitelikte olabilir. Kalıcı hasar görülen vakalar romatizmal kalp hastalığı olarak tanımlanır. Ülkemizde ve dünyanın gelişmekte olan diğer ülkelerinde doğuştan olmayan kalp hastalıklarının en önemli nedenlerinden biri romatizmal kalp hastalığıdır.
İlk olarak Beta enfeksiyonunun belirtileri tanınmalıdır. Şiddetli boğaz ağrısı ve yüksek ateş, Beta iltihabının en belirgin semptomlarıdır. Beta enfeksiyonu sırasında genellikle öksürük, hapşırma veya burun akıntısı benzeri gribal semptomlar ortaya çıkmaz. Çocuğun Beta iltihabı yaşayıp yaşamadığını kesin şekilde tespit edebilmek için mutlaka çocuk doktoruna muayene ettirilmesi gerekir. Beta iltihabı tanısı konulduktan sonra, doğru tedavi uygulanırsa hasta akut romatizmal ateş tehlikesinden korunmuş olur. Akut romatizmal ateş rahatsızlığı, bulaşıcı nitelikte değildir. Fakat öncesinde gerçekleşen Beta enfeksiyonu, solunum yolu ile bulaşabilir. Bilhassa kreş, toplu taşıma araçları, okul ve benzeri kalabalık ve kapalı ortamlarda bulunan çocuklarda Beta enfeksiyonu hızla yayılabilmektedir.
Hasta ilk olarak pediatrik kardiyoloji uzmanı tarafından muayene edilmeli ve Beta enfeksiyona dair kesin tanı koyulmalıdır. Beta enfeksiyonunun tedavisinde penisilin veya antibiyotik gibi yöntemlere başvurulur. Bunun yanı sıra hastadaki iltihabi durumu baskılamak için hastalığın şiddetine göre farklı ilaçlar kullanılabilir. Doktorun önerdiği süre boyunca çocuğun yatak istirahatine alınması önemlidir. Akut romatizmal ateş rahatsızlığı vakalarının büyük bir çoğunluğu birkaç hafta veya birkaç ay içerisinde düzelecektir. Fakat bu sırada kalpte meydana gelen hasar, çocuğun yaşamı boyunca varlığını sürdürebilir. Akut Romatizmal Ateş rahatsızlığının tekrarlamasından korunmak, kalıcı kalp hasarından da korunmak anlamına gelir.
Akut Romatizmal Ateş atağı geçiren bir çocuğun yaşamın ilerleyen döneminde beta bakterisinden kaynaklanan boğaz iltihabı yaşaması halinde, akut romatizmal ateşin de tekrarlama olasılığı mevcuttur. Bu yüzden çocuklara uygulanan antibiyotik veya penisilin benzeri koruyucu tedaviler, doktorun tavsiye ettiği süre boyunca devam ettirilmelidir. Koruyucu tedaviler, Beta bakterisinden kaynaklanan boğaz iltihabının oluşmasını engeller ve dolayısıyla akut romatizmal ateşin tekrarlanma olasılığını da ortadan kaldırır.
Penisilin enjeksiyonu ve antibiyotik tedavileri çocukların akut romatizmal ateş ataklarından korunması için kullanılan en önemli araçlardır. Antibiyotik uygulamasının sağlayacağı korumanın süresi, kalp tutulumunun kalıcı olup olmadığına göre değişebilir.
Tıpkı diğer kalp hastalıklarında olduğu gibi romatizmal kalp hastalığı olan kişilerde de hasara uğrayan kalp kapakları, iltihap gelişmesi açısından risk altındadır. Bu iltihaplar enfektif endokardit veya bakteriyel endokardit olarak isimlendirilir. Bu iltihapların önlenmesi için hastanın ağız ve diş hijyenini sağlaması, diş çürüklerini tedavi ettirmesi ve kanamaya neden olabilecek diş tedavileri öncesinde kana, bakteri bulaşmasını önlemek için bazı koruyucu uygulamalara başvurması gerekir.
Copyright © 2025 Uzm. Dr. Songül Uzgelir. Tüm Hakları Saklıdır.
sahnemedya