Çocuklarda Akut Tonsilit

Yazı İçeriği

Boğaz ağrısı, çoğunlukla üst solunum yollarındaki enfeksiyonlardan kaynaklanan ve çocuklarda yaygın olarak görülen bir belirtidir. Bu tür ağrılar, burun, geniz eti, bademcikler, boğazın arka duvarı ve ses telleri gibi bölgelerde meydana gelen enfeksiyonlar sonucu ortaya çıkabilir. Üst solunum yolları, burun, geniz eti (adenoid), bademcikler (tonsil), boğazın arka duvarı (farenks) ve ses tellerini (vokal kord) içerir. Bademcikler, ağız boşluğunun kenarlarında, dilin arka kısmına yakın bölgelerde bulunan ve vücudun savunma sistemine katkıda bulunan organlardır. Bu organlar, ağız yoluyla hem hava hem de yiyeceklerle gelen mikropların ilk karşılaştığı savunma noktalarıdır. Mikroplarla temas ettiklerinde, bağışıklık sistemi tarafından üretilen antikorlar mikropları tanıyıp bağlanarak onları etkisiz hale getirirler. Ancak, bu kritik işlevi gören organlar, bakteriler ve virüslerin yoğun saldırısı sonucunda enfekte olabilir ve bu durum bademcik iltihabı (tonsillit) olarak bilinen bir duruma yol açabilir. Bademcik iltihabı, özellikle çocukluk döneminde sık görülen ve boğaz ağrısının en yaygın nedenlerinden biridir.



Akut Tonsilit Belirtileri


Çocuklarda ilk üç yaşa kadar olan dönemde bademcik enfeksiyonlarının büyük bir kısmı virüs kaynaklıdır. Bakteriyel enfeksiyonlar daha az görülür ancak belirtileri virüs kaynaklı enfeksiyonlardan farklıdır.
Virüs kaynaklı enfeksiyonlarda genellikle şu belirtiler görülür:


Boyunda ağrılı bezeler (lenfadenopati).
Her iki enfeksiyon türünde de boğaz ağrısı ortak bir şikayet olmakla

birlikte, tüm boğaz ağrıları viral veya bakteriyel bademcik iltihabının bir sonucu olmayabilir. Özellikle yaz aylarında dondurma gibi soğuk yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi boğazın arka duvarında ve bademciklerde hassasiyet yaratabilir, bu da geçici boğaz ağrılarına yol açabilir. Ancak, çocuklar yaz aylarında dondurma tüketiminde herhangi bir sakınca yoktur; önemli olan, ürünlerin hijyenik koşullarda üretilmiş, ambalajlı ve son kullanma tarihi geçmemiş olmasıdır.

Korunma Yolları


Bulaşma genellikle damlacık yolu, doğrudan temas ve mikroplu gıdalar aracılığıyla gerçekleşir. Yaz aylarında klimalı ortamlarda uzun süre kalmaktan kaçınılmalıdır; klimaların filtreleri düzenli olarak antibakteriyel ürünlerle temizlenmelidir. Ayrıca, hijyenik koşullarda üretilmiş gıdalar tercih edilmeli ve çocukların topluca bulunduğu alanlarda, örneğin anaokullarında, havalandırma sistemleri temiz ve etkili hava sirkülasyonu sağlayacak şekilde düzenlenmelidir. Ortak kullanım alanlarında temizlikte sıvı sabun, tek kullanımlık havlu ve mendil gibi malzemeler kullanılmalıdır.


Akut Tonsilit Tedavisi


Viral bademcik iltihabında antibiyotikler etkili değildir, bu yüzden genellikle ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar, örneğin parasetamol, şikayetleri hafifletmek için kullanılır. Ancak, bağışıklık sistemi zayıf olan hastalarda viral enfeksiyonun ardından ikincil bakteriyel enfeksiyon riski bulunabilir; bu durumda, koruyucu amaçla antibiyotik tedavisi uygulanabilir.
Bakteriyel bademcik iltihabının en yaygın nedeni, A grubu beta hemolitik streptokok olarak bilinen ve halk arasında beta mikrobu olarak adlandırılan bakteridir. Bu bakterinin tedavi edilmemesi durumunda, kalp, eklemler, beyin ve ciltte ciddi etkilerle seyredebilen ve ölümcül olabilen akut romatizmal ateş (ARA) hastalığına yol açabileceği önemlidir. Özellikle 5-15 yaş arasındaki çocuklarda bu hastalık riski daha yüksektir. Bu nedenle, çocuklarda şiddetli ateş ve boğaz ağrısı ile seyreden enfeksiyonlarda mutlaka bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır.



Geniz Eti


Çocukluk döneminde sık rastlanan bir durum olan geniz eti, burun arkasındaki bölgede yer alır. Özellikle 2-10 yaş arası çocuklarda genetik yatkınlık, reflü, üst solunum yolu enfeksiyonları ve alerjik durumlar nedeniyle büyüyebilir ve bulunduğu boşluğu tıkayabilir. Bu büyüme sonucunda çocukta burun tıkanıklığı, gece horlaması, ağzı açık uyuma, ağız kokusu, sürekli antibiyotik kullanımıyla geçmeyen burun akıntısı ve sık rinosinüzit atakları gibi belirtiler ortaya çıkabilir.



Geniz Eti Belirtileri


Sürekli burun tıkanıklığı, gece boyunca ağzı açık uyuma, horlama, geniz akıntısı, sabahları yorgun uyanma, iştahsızlık ve kuru öksürük gibi belirtiler, geniz eti sorunlarının işareti olabilir. Geniz eti problemleri ilerledikçe, kulaklarda işitme azlığı ve orta kulakta sıvı birikimi gibi sorunlarla da karşılaşılabilir


Çocuklarda Akut Tonsilit Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Çocuğum Bademcik Ameliyatı Olmalı mı?

Eğer çocuğunuzun 1 yıllık takibinde yılda en az 7 kez, 2 yıllık takibinde her yıl en az 5 kez ve 3 yıllık takibinde her yıl en az 3 kez bademcik enfeksiyonu geçirdiği gözlemlenmişse, bademciklerin alınması, özellikle akut romatizmal ateş gibi hastalıklardan korunmak amacıyla önerilebilir.

Bademcik ameliyatı için diğer endikasyonlar arasında tıkayıcı uyku apne sendromuna neden olan bademcik büyümesi, bademcik apsesi ve bademcik üzerinde kanser şüphesi bulunmaktadır. Ameliyatın en ideal yaşını belirleme konusunda geniş bir tartışma bulunmaktadır. Bademcikler, bağışıklık sisteminin gelişimini 4 yaşından önce tamamlamadıkları için, enfeksiyon nedeniyle bademcik ameliyatı genellikle 4 yaşından önce önerilmez. Ancak, tıkayıcı uyku apne sendromu gibi acil durumlarda, 4 yaşından önce de ameliyat yapılabilir.

Bademcik ameliyatının üst yaş sınırı yoktur ve operasyon genel anestezi altında yapılır. Ameliyat öncesi çocuk sakinleştirici şurup alır ve ameliyathaneye bu şekilde götürülür. Anestezi uygulandıktan sonra ameliyat gerçekleştirilir.

Ameliyattan bir gün sonra çocuk, normal rutinlerine dönebilir. Beslenmeye ameliyattan 4-5 saat sonra başlanır ve yumuşak kıvamlı gıdalar tercih edilir. Püre, ılık çorba, sebze yemekleri, meyve püresi, muhallebi yiyecekler uygun tercihlerdir. İlk hafta boyunca yumuşak kıvamlı gıdaların tüketimine devam edilmelidir.


Geniz eti için ameliyat yaş sınırı nedir?

Geniz eti ameliyatı için kesin bir yaş sınırı bulunmamaktadır. Genellikle 2 yaş ve sonrasında yapılması tercih edilse de, eğer geniz eti tıkayıcı boyuta ulaşmışsa, 2 yaşından küçük çocuklarda da ameliyat edilebilir. Altta yatan nedenin ortadan kaldırılması en doğru yaklaşımdır.



Operasyon ne kadar sürer, anestezi verilir mi?

Genel anestezi altında yapılan bu operasyon çocuk tamamen uyutularak gerçekleştirilir. Çocuk, ameliyathaneye girmeden önce sakinleştirici bir şurup alır ve bu şekilde ameliyathaneye götürülür. Ardından, yaklaşık 15 dakika süren bir anestezi uygulaması yapılır ve operasyon gerçekleştirilir.

Dikiş kullanılır mı?

Ameliyat, ağız içinden özel olarak tasarlanmış aletlerle gerçekleştirilir; burundan yapılmaz ve dikiş veya tampon kullanılmaz.



İyileşme süresi nedir? Hastanede ne kadar kalınır?

Ameliyat sonrası hastanede yaklaşık 24 saat kadar kalınır. Sabah yapılan operasyonlarda, hasta öğleden sonra taburcu edilebilir.
Ameliyattan bir gün sonra çocuk, günlük yaşamına ve alışılmış rutin aktivitelerine sorunsuz bir şekilde geri dönebilir.
Ameliyat sonrası beslenme nasıl olmalıdır?
Beslenmeye, ameliyattan 4 saat sonra başlanır. Yumuşak kıvamlı gıdalar, örneğin püre, ılık çorba, sebze yemekleri, meyve püresi, muhallebi tercih edilebilir.

Kulak Tüpü Uygulaması

Kulak tüpü (ventilasyon tüpü), orta kulakta sıvı birikmesi olarak bilinen kronik Seröz Otitis Media (uzun süreli kulak zarı arkasında sıvı birikimi) tanısı konmuş hastalarda uygulanan bir tedavi yöntemidir. Orta kulakta sıvı birikimi genellikle geniz eti ile birlikte görülür ve 3-10 yaş arasındaki çocuklarda daha yaygındır. Tedavi edilmezse, kulak zarı yırtılması ve kalıcı işitme kaybı gibi ciddi hasarlar ortaya çıkabilir.



Kulak Tüpü Kimlere ve Nasıl Uygulanır?

Kulak tüpü, kronik kulak zarı arkasında sıvı birikimi (seröz otitis) tanısı konmuş ve tedaviye rağmen düzelmeyen hastalara uygulanır. Bu tüpler, kulak zarına yerleştirilen ve milimetrik boyutlarda olan tedavi edici araçlardır. Genel anestezi altında mikroskop yardımıyla, kulak deliğinden yerleştirilir. Herhangi bir kesi veya dikiş uygulanmaz. Genellikle, geniz eti şikayetleri ile birlikte görülen sıvı birikimi nedeniyle, bu operasyonlar aynı seansta yapılır.

Kulak Tüpleri Ne Kadar Süre Kalır?

Kulak tüpleri, çeşitli tip ve malzemelerde üretilir; bu nedenle kalış süreleri değişkenlik gösterir. En yaygın kullanılan grommet tüpler, 1 ay ile 15 ay arasında değişen sürelerde kalır ve işlevlerini tamamladıklarında kulak kiri yoluyla kendiliğinden atılır.

Diğer Uzmanlık Alanları