Çocuklarda Göğüs Ağrısı
Çocuklarda göğüs ağrısı, son derece sık rastladığımız bir şikayettir. Ancak herhangi bir kalp hastalığından kaynaklanan göğüs ağrısı nadir görülen bir bulgudur. Yetişkin bireylerde kalp krizinden kaynaklanan ölümlerin fazla olması, çocuklarda görülen göğüs ağrısının da aile tarafından endişe ile karşılanmasına neden olur. Bu yüzden hem çocuğun hem de ailenin bilgilendirilmesi gerekir. Göğüs ağrısı, göğüs kafesinde yer alan organlardan kaynaklanıyor olabilir. Her iki cinsiyette de eşit sıklıkta karşımıza çıkan göğüs ağrısı yaygın şekilde 11 ve 14 yaş arası çocuklarda görülür.
Göğüs ağrıları genellikle iyi seyirlidir. Ancak sık sık tekrar ettiğinden dolayı çocukların fiziksel aktivitelerinin kısıtlanmasına, okula gidememesine neden olabilmektedir. Nadiren de olsa çocuğunuzun yaşadığı göğüs ağrısı, kalp damar sistemindeki bir rahatsızlıktan dolayı meydana gelebilir. Adana’da hastalarına hizmet veren Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doktor Songül Uzgelir, çocuklarda göğüs ağrısı şikayeti hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Çocuklarda Göğüs Ağrısı Nedenleri
Nedeni Bilinmeyen Göğüs Ağrıları
Çocukluk döneminde karşımıza çıkan göğüs ağrısı şikayetleri, genellikle nedeni bilinmeyen ağrılardır. Keskin ve batıcı bir his yaratan bu ağrı, kimi zaman birkaç saniye kimi zaman da birkaç dakika boyunca devam eder. Çocuk, nefes aldığında ağrı şiddetlenir ve göğüsün ortasında ya da memenin altında hissedilir. Kalp rahatsızlığından kaynaklanmayan ve yaşamsal tehlike barındırmayan bu ağrılar genellikle tedavi gerektirmez.
Göğüs Ağrısının Kalp Dışı Nedenleri
Kas Ve İskelet Sisteminden Kaynaklanan Göğüs Ağrıları
Çocuklarda karşımıza çıkan göğüs ağrılarının en yaygın nedenlerinden biri de kas ve iskelet sistemidir. Özellikle yoğun fiziksel aktivitede bulunan veya ağırlık kaldıran çocuklarda, sırt kaslarının gerilmesi ya da aktivite sırasında göğüs bölgesine alınan darbeler, öksürme ve çeşitli kazalar kasların zorlanmasına neden olur. Kaslardaki bu zorlanmanın neticesinde de göğüs ağrısı şikayeti yaşanır. Spor yaralanmalarından kaynaklanan göğüs kafesi hasarı son derece yaygın bir durumdur. Son olarak sırttaki kemiklerde veya göğüs kafesindeki yapısal bozukluklar da çocuklarda göğüs ağrılarına sebep olabilmektedir.
Kaburga Ağrısı
Genellikle ergenlik dönemindeki kızlarda yaygın şekilde ortaya çıkan bu ağrı, göğüsün sol tarafındaki göğüs kafesinin, kıkırdak birleşim yerlerinde hissedilir. Yoğun fiziksel aktivite sonrası görülebilen bu ağrılar, aynı zamanda öksürük veya solunum yolu enfeksiyonu gibi durumların ardından da ortaya çıkabilir. Aşırı ağır okul çantası taşımak da kaburga ağrılarına yol açabilmektedir.
Masum Göğüs Ağrısı
Çocuklarda ve ergen bireylerde hafif aktivite sonrasında, aniden başlayan, batıcı, keskin ve nefes alındığı sırda şiddeti artan bu ağrılar, duruş bozukluklarından veya stres faktöründen kaynaklanabilmektedir. Masum göğüs ağrıları, tekrarlayabilmekle birlikte zamanla azalma eğilimindedir. Ve çoğu zaman tedavi gerektirmez.
Psikolojik Nedenler
Bilhassa 12 yaşın ardından çocuklarda okul ve sınav stresi, aile içi problemler, yas ve depresyon halinde göğüs ağrıları ile karşılaşılabilmektedir. Özellikle kız çocuklarında daha çok karşımıza çıkan psikolojik kaynaklı göğüs ağrıları, ayrıntılı ve kapsamlı muayenelerden geçirilmeli ve herhangi bir başka neden bulunamadığı takdirde psikolojik göğüs ağrısı tanısı konulmalıdır.
Solunum Sistemi Hastalıkları
Astım ve zatürre benzeri solunum sistemine ilişkin bazı hastalıklar, çocuklarda şiddetli göğüs ağrılarına yol açabilmektedir. Zatürrede öksürük, nefes darlığı, sırt ağrısı, yüksek ateş veya sık nefes alıp verme gibi semptomlar da gözlenir. Özellikle astım atakları esnasında yaşanan nefes darlığına göğüs ağrıları da eşlik edebilmektedir.
Sindirim Sistemi İle İlgili Hastalıklar
Göğüs ağrısı nedenlerinden biri de sindirim sistemine ilişkin hastalıklardır. Bu hastalıkların eşlik ettiği göğüs ağrısı, genellikle yanma şeklinde ortaya çıkar. Özellikle yatma pozisyonundayken veya yemekten sonra hissedilir. Bu ağrılar kimi zaman birkaç dakika kimi zaman da birkaç saat boyunca devam eder.
Göğüs Ağrısının Kalple İlişkili Nedenleri
Doğuştan
- Aort damarındaki darlıklar
- Kalp kası rahatsızlıkları
- Mitral kapakta meydana gelen gevşeklik
- Akciğer atardamar kapaklarında meydana gelen darlıklar
Sonradan kazanılmış
- Kalp kası iltihabından kaynaklanan hastalıklar
- Ritim problemleri
- Kalp zarı rahatsızlıkları
- Koroner arter sorunları
- Akciğer atardamarda görülen hipertansiyon
Ne Zaman Göğüs Ağrısının Kalple İlişkili Olduğu Düşünülmeli
- Sportif aktiviteler ve egzersizlerin sonunda aniden başlayan ezici ve sıkıştırıcı nitelikteki, uzun süren şiddetli ağrılar yaşanıyorsa,
- Hissedilen göğüs ağrısına bayılma, terleme, solukluk, kusma, bulantı, baş dönmesi ve çarpıntı gibi başka durumlar eşlik ediyorsa,
- Fiziksel muayene sırasında kalpte ritim bozukluğu veya üfürüm tespit edildiyse,
- Hissedilen ağrı sol göğüste başlayıp sol kol, sırt, boyun ve omuz bölgesine yayılıyorsa,
Söz konusu göğüs ağrısı kalp sorunlarından kaynaklanıyor olabilir.
Çocuklarda Göğüs Ağrısı Tanısı
Detaylı hasta öyküsü
Çocuklarda göğüs ağrısı tanısı konulurken doktorların elindeki en önemli veri, hastanın detaylı tıbbi öyküsüdür. Doktor, çocuğun tıbbi öyküsünü sorgularken şu sorulara başvurur:
- Göğüs ağrısının ne zaman başladığı, ne kadar sürdüğü, ne sıklıkta hissedildiği, niteliği ve hissedildiği bölge ile yayıldığı bölgeler sorgulanır.
- Ağrının şiddetlendiği veya azaldığı durumlar nelerdir?
- Hissedilen göğüs ağrısına başka bulgular da eşlik ediyor mu?
- Hastanın öncesinde geçirdiği hastalıklar ve kullandığı ilaçlar nelerdir?
- Bu gibi soruların yanında çocuğun soy geçmişi ve aile öyküsünde erken dönemde koroner arter hastalığı yaşayan veya 50 yaşından önce kalp kaynaklı ani ölümler yaşayan birilerinin olup olmadığı mutlaka sorulmalıdır.
Fiziksel İnceleme
Doktor, ayrıntılı bir fiziksel muayene gerçekleştirmeli, göğüs duvarındaki anomaliler ve asimetri durumu değerlendirilmelidir. Ayrıntılı bölgeler incelenmeli, kalbin hızı, ritmi, sesleri ve üfürümler tespit edilmelidir. Tüm bu fiziksel kriterlerin yanı sıra hastanın psikolojik durumu da incelenmelidir.
EKG
Göğüs ağrısı şikayeti ile gelen her çocuk güvenilir bir tetkik yöntemi olan EKG ile muayene edilmelidir.
Akciğer Grafisi
Bilhassa kardiyak hastalıklardan veya akciğer hastalıklarından şüphe edilen çocuklarda akciğer grafisine başvurulur.
Eko Kardiyografi
Çocuklardaki olası kalp hastalıklarının kesin tanısının konulabilmesi için ekokardiyografi tetkikine başvurulması gerekir.
Eğer çocuklarda kalp hastalığından kaynaklanan bir göğüs ağrısı şüphesi bulunuyorsa ileri düzeyde tetkiklere başvurulabilir.
Çocuk Kardiyoloji Uzmanı Ne Zaman Başvurulmalıdır
- Efor sonrası meydana gelen ve 2-3 dakika kadar devam eden göğüs ağrısı halinde
- EKG sonuçlarının anormal çıkması veya ritim bozukluğu tanısı konulması halinde
- Göğüs ağrısı sırasında çocuğun vücudunda terleme, cildinde solukluk, baş dönmesi, çarpıntı ve bayılma gibi şikayetlerin de görülmesi durumunda
- Çocuğun ailesinde genç yaşlarda benzer hastalıklar yaşamış birilerinin veya 50 yaşından önce kalp hastalıklarından dolayı yaşamını kaybetmiş bireylerin olması halinde
- Geçmişte Kawasaki kalp kası hastalığı veya yapısal kalp hastalığı yaşanmışsa çocuk kardiyoloji uzmanına başvurulmalıdır.
Çocuklarda Göğüs Ağrısı Tedavisi Ve Takibi
Çocuklarda farklı nedenlerden kaynaklanabilen göğüs ağrısının tedavisinde ağrıların temelinde yatan nedene göre hareket edilir. Örneğin kaburga ağrısı veya kas iskelet sistemine dair yaşanan göğüs ağrısında genellikle ağrı kesici ilaçlar ile istirahat yöntemiyle tedavi sağlanır. Nedeni tespit edilemeyen göğüs ağrılarında ise herhangi bir tedavi uygulaması gerekmemektedir. Ancak yine de bu ağrıların zaman zaman tekrar edebileceği fakat sıklığının ise zamanla azalacağı aileye anlatılmalıdır.
Akciğer, sindirim sistemi ve psikolojik etkenlerden dolayı meydana gelen ağrılarda çocuklar uzman doktor tarafından takip edilmeli ve tedavi altına alınmalıdır. Kalp damar hastalıklarından dolayı gelişen göğüs ağrıları hasta ve ailede ciddi endişeye neden olsa bile bu hastalar, uzman çocuk kardiyologları tarafından tedavi edilebilirler. Bu endişelerin önüne geçmek için ailenin bu konuda bilinçlendirilmesi gerekir.
