Hepatit B, doğrudan karaciğeri etkisi altına alan ve bulaşıcı nitelikte bir virüstür. Karaciğerde hasara yol açan Hepatit B virüsü, karaciğer kanseri veya karaciğer iltihabı şeklinde ortaya çıkabilmektedir. Bu gibi durumların önüne geçmek için Hepatit B aşısının uygulanması yaşamsal önem arz eder. Hepatit B aşısı uygulanmadığı takdirde kişilerin yaşayacakları muhtemel sağlık sorunları yaşam kaybı ile sonuçlanabilmektedir. Hepatit B aşısına dair bilinmesi gerekenleri Adana’da hastalarına hizmet veren Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doktor Songül Uzgelir, sizler için anlattı.
Hepatit B aşısı, Dünya Sağlık Örgütü’nün ulusal aşı programı içerisinde 1992 yılında dahil edilmiştir. Türkiye’de ise Hepatit B aşısı 1998 yılından itibaren uygulanmaya başlamıştır. Ülkemizde de ulusal aşı takvimi içerisinde yer alan Hepatit B aşısı; 0,1 ve 6 aylık dönemlerde uygulanmaktadır. Ücretsiz olarak uygulanan Hepatit B aşısı, bebeklerin bulaşıcı nitelikteki Hepatit B virüsünden korunmasını sağlamaktadır. Hatta Hepatit B aşısının ilk dozu, bebeğin doğumundan sonraki ilk 24 saat içinde yapılmalıdır.
Hepatit B aşısının uygulanması çocuklarda ve yetişkinlerde farklılık arz eder. Yenidoğan her bebeğe uygulanan Hepatit B aşısının, bazı durumlarda yetişkinler için de uygulanması gerekir. Özellikle HBV enfeksiyonu açısından risk altında bulunan yetişkin bireylerin mutlaka Hepatit B aşısı yaptırması gerekir.
Hepatit B aşıları özetle çocukların ve yetişkinlerin karaciğer sağlığının korunmasını sağlar. Bebeklik aşamasından başlayan hepatit B aşısı belli durumlarda yetişkinlikte de uygulanabilir. Hepatit B aşısının koruma sağladığı hastalıkları sıralamamız gerekirse:
Bebeklik aşamasından itibaren Sağlık Bakanlığının Ulusal Aşı Takviminde bulunan bütün aşılar bebeklere uygulanmalıdır. Bu uygulamalar Sağlık Bakanlığınca takip edilir. Hepatit B aşısı da bu aşılardan biridir. Aşı uygulanmadığı takdirde hayat kaybı ile sonuçlanacak ciddi rahatsızlıklar meydana gelebilir. Buna rağmen hukuki bir zorunluluk değil, tıbbi bir gereklilik statüsündedir.
Hepatit B aşısı uygulanan bebekler, virüse karşı yaşam boyu devam edecek bir bağışıklık geliştirir. Ancak bebeklikte Hepatit B aşısının yapılmamış olması, virüsün farklı yollarla bulaşabilmesi için bir açık kapı bırakır. Bebeklik aşamasında Hepatit B aşısı yapılmamış kişiler yetişkinlikte mutlaka yaptırmalıdır.
Doğan her bebeğe uygulanan hepatit B aşısı, yetişkin bireylere şu durumlarda uygulanır:
Hepatit B aşısının içeriğinde canlı bir mikroorganizma bulunmaz. Bu yüzden hamilelik dönemindeki bir anne adayı güvenle hepatit B aşısı yaptırabilir. Sadece anne adayı açısından değil bebek açısından da güvenli bir aşıdır.
Annenin hepatit B taşıyıcısı olması halinde bebekte de virüsün görülme olasılığı artacaktır. Bu yüzden hepatit B virüsü taşıyan annelerin bebeklerine doğumdan hemen sonra hepatit B aşısı ve hepatit B immünglobulin tedavisi uygulanmalıdır.
Hepatit B aşısının bebeklerde olası yan etkilerini sıralamamız gerekirse:
Hepatit B aşısı, son yıllarda virüsün bulaşma yüzdesini önemli oranda azaltmıştır. Fakat virüs, bulaşıcı niteliğini halen daha sürdürmektedir. Hepatit B virüsünün bulaşma şekilleri şu şekildedir:
Hepatit B aşı uygulamaları genellikle üç veya dört doz halinde planlanır ve uygulanır. Bebeklerde genellikle üç doz uygulanmaktadır. Aşının ilk dozu, doğumun ardından ilk 24 saat içerisinde uygulanır.
İkinci doz bebeğin birinci ayının sonunda yapılmaktadır. Üçüncü doz için ise bebeğin altıncı ayını tamamlaması beklenir.
Hepatit B aşısı bebeklere bacaktan kas içerisine enjekte edilir.
Hepatit B aşısının iki doz gecikmesi halinde yeni bir takvim planlaması gerekir. İlk aşının ardından sonraki üç ay içinde ikinci dozun mutlaka yapılması gerekir. Ancak bu süre açılırsa en baştan üç doz aşı uygulanmalıdır.
Çocuklarda aşı yapılmadan önce rutin olarak bağışıklık durumunu gösteren testlerin yapılmasına gerek yoktur.
Aşı serisi tamamlandıktan sonra koruyucu düzeyde anti-HBS gelişip gelişmediğini de rutin olarak test etmeye gerek yoktur. Bu testler tekrar aşılama veya temas sonrası aşılamanın gerekli olup olmadığının belirlenmesi açısından gereklidir.
Hepatit B enfeksiyonu olan anneden doğan bebekler 9-18. Aylık olduklarında aşı sonrası hem enfeksiyon (HBsAg) hem de antikor (anti-HBs) açısından mutlaka test edilmelidir.
Copyright © 2025 Uzm. Dr. Songül Uzgelir. Tüm Hakları Saklıdır.
sahnemedya