Çocuklarda Kawasaki Hastalığı
Kawasaki Hastalığı, hastanın vücudunda yer alan orta büyüklükteki damarlarda iltihaplanmalara yol açar. Bir çeşit vaskülit hastalık olarak tanımlanan kawasaki sendromu kalp kasına kan taşımakla görevli koroner arterler üzerinde olumsuz etkilere neden olabilmektedir. Çocukluk döneminde yaygın şekilde karşımıza çıkan damar iltihaplarından biri olan kawasaki hastalığı, özellikle beş – altı yaşlarındaki grupta görülür. Hastalık kendisini dil ve gözlerde kızarıklık, döküntü, yüksek ateş ve benzeri belirtilerle kendisini gösterir. Genellikle virüslerden kaynaklanan bu rahatsızlık, üç günden uzun sürer. Kawasaki hastalığı tedavi edilmezse uzun süreli kalp komplikasyonlarına yol açabilir. Kalp krizi, kalp ritim bozukluğu, kalp yetmezliği ve damar tıkanıklığı gibi ciddi sağlık sorunlarına zemin hazırlayabilir. Kawasaki hastalığının doğru zamanda, doğru şekilde tedavi edilmesi durumunda çocukta herhangi bir kalıcı hasar yaşanmaz. Çocuklar tedavinin ardından yaşantılarına sağlıklı şekilde devam edebilirler. Adana’da hastalarına hizmet veren Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doktor Songül Uzgelir, çocuklarda kawasaki hastalığı hakkında bilgi verdi.
Kawasaki Hastalığı Nedenleri Nelerdir?
Nedeni kesin olarak bilinemeyen kawasaki hastalığının gelişmesinde virüslerin, maruz kalınan kimyasal etkenlerin ve genetik yatkınlığın etkili olduğu düşünülmektedir. Ne yazık ki Kawasaki hastalığı önlenebilen bir sendrom değildir. Nadiren de olsa tekrarlayabilen kawasaki hastalığı, erkek çocuklarında daha çok karşımıza çıkar. Ayrıca istatistiksel veriler incelendiğinde Kawasaki hastalığının kış ve ilkbahar mevsimlerinin başlangıcında daha sık görüldüğü anlaşılmaktadır.
Kawasaki Hastalığı Risk Faktörleri
Önlenebilen bir rahatsızlık olmasa da çocuğun kawasaki hastalığına yakalanma riskini arttıran üç önemli unsur vardır. Bunlar: yaş, etnik köken ve cinsiyettir. Beş yaşından beş-altı yaş grubu hastalık için risk taşırken erkek çocukların da kız çocuklarına kıyasla daha büyük risk altında olduğu söylenebilir. Bunun yanı sıra ülkelere ve coğrafi koşullara göre de hastalığın görülme sıklığı değişebilmektedir.
Çocuklarda doğuştan olmayan, sonradan edinilen kalp hastalıklarının en önemli nedeni kawasaki hastalığıdır. Eğer kawasaki hastalığı doğru zamanda, doğru şekilde tedavi edilmiyorsa kalıcı hasar riski ortaya çıkar.
Edinilebilen Kalp Komplikasyonları
Kalbe kan taşımakla görevli koroner arterlerde gelişen iltihaplanmalar, arter duvarında anevrizmaların oluşmasına neden olabilir. Bu anevrizmalar iç kanama ve kalp krizi riskini doğurur.
- Kalp kasında gelişen iltihap
- Kalp kapakçığında meydana gelen sorunlar
- Olağanın dışında seyreden kalp ritimleri
Kawasaki Hastalığı Belirtileri
Kawasaki hastalığı ani şekilde ortaya çıkar. Hastalığın semptomları üç aşamada kendisini gösterir. Hastalık ortaya çıktıktan sonraki on gün içerisinde tedavi uygulanması halinde kalıcı hasar ihtimali büyük oranda azalır.
Birinci Aşamada Gözlenen Belirtiler:
- Beş günden uzun süren ve ateş düşürücü ilaçlarla düzeltilemeyen 39 derece üstü ateş
- Vücudun farklı bölgelerinde özellikle genital bölgede meydana gelen kızarıklıklar
- Gözlerde kızarıklık
- Dudak kuruluğu ve çatlaması
- Dilay da boğazda şişme veya çilek dili
- Ayak tabanlarında ve avuç içlerinde oluşan kırmızı renkli ve şişkin cilt yüzeyi
- Hastanın boynunda görülen şişmiş lenf düğümleri
İkinci Aşamada Gözlenen Belirtiler:
- İshal
- El ve ayaklarda yaşanan soyulmalar
- Eklem ağrıları
- Karın ağrısı
- Kusma
Üçüncü Aşamada Görülen Belirtiler:
Hastalığın üçüncü ve son safhasında komplikasyonlar gelişmezse, belirtiler kademeli şekilde kaybolma eğilimi gösterir. Hastanın tümüyle normal hale dönmesi için ortalama sekiz hafta gibi bir süreye ihtiyacı vardır.
Kawasaki Hastalığı Tanısı
Hastalığın tanısı için geliştirilmiş özel bir test yoktur. Doktor hastanın gösterdiği belirtileri inceler. Başka hastalıklara dair olasılıkları elemek için bazı testler yapar. Bu testlerin neticesinde kawasaki hastalığına ilişkin tanı koyar. Yani hem klinik hem kantestleri hem de kalp incelemesine göre tanı koyar.
Kawasaki hastalığı ile benzer nitelikte belirtiler gösteren bazı hastalıklar vardır. Bunlar: Çocuk romatoid artiti, mukoza zarlarında meydana gelen bozukluk, kızamık, toksik şok sendromu ve Stevens-Johnson sendromudur.
Bu hastalıkları elemek için yapılan testler ise şu şekildedir:
- Kan Testleri
- İdrar Testleri
- Elektrokardiyogram
- Ekokardiyogram
Kawasaki Hastalığı Tedavisi
- Hastanın herhangi bir komplikasyon yaşamaması için tedavide geç kalınmaması gerekir. İlk tedavi, meydana gelen iltihabı azaltmayı ve ateşi düşürerek olası kalp hasarının önüne geçmektir.
- Kawasaki hastalığının yarattığı ciddi komplikasyon riskinden dolayı ilk tedavinin hastane koşullarında yapılması gerekir. İlk tedaviyi takiben hastanın durumuna göre tedavi planlaması şekillendirilir.
- Eğer hastada koroner arter anevrizması meydana geldiyse, minimum altı hafta boyunca kan pıhtılaşmasını önleyici ilaç uygulamalarına başvurulur. Ancak çocuk bu dönemde yakın takip altında tutulmalıdır.
- Tedavi altına alınamayan bir kawasaki vakası, ortalama 12 gün boyunca devam eder. Ancak hastalık, kalp üzerinde komplikasyonlara yol açtıysa hastalığın süresi de uzayacaktır. Kalp hasarı yaşanan vakalarda çocuğun düzenli aralıklarla takip edilmesi gerekir.
- Kawasaki hastalığı yaşayan bir çocuk eğer gereken tedaviyi almışsa kızamık ve suçiçeği aşısı için 11 ay süresince beklemelidir. Zira kawasaki hastalığı tedavisi bu aşıların bağışıklık yanıtını etkilemektedir.
