Hpv ( Human Papilloma Virus ) Aşısı
HPV aşısı, genital siğillere sebep olan ve rahim ağzı kanserine dair risk faktörünü arttıran papilloma virüsüne karşı korunmak için kullanılan önemli bir aşıdır. HPV sadece rahim ağzı kanserine karşı değil aynı zamanda anüs, penis, vajina ve vulva kanserine karşı da önemli bir koruma sağlamaktadır. Rahim ağzı kanserinin en temel nedeni HPV’dir. Adana’da hastalarına hizmet veren Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı, Doktor Songül Uzgelir HPV aşısına dair bilinmesi gerekenleri anlattı.
HPV Aşısı Nedir?
HPV virüsüne karşı birincil derecede koruma sağlayan HPV aşısı, genital siğillerin ve rahim ağzı kanserinin önlenmesinde son derece başarılıdır. Piyasada kullanılan tüm HPV aşıları özelikle HPV’nin tip 16 ve tip 18 versiyonları üzerinde etkilidir.
Hem erkek hem de kadınlarda uygulanması gereken HPV aşısı, hem kız hem erkek çocuklara 9-14 yaş arasında 6 ay ara ile 2 doz önerilir. İki doz şeması 15. doğum gününden önce başlanan aşılamalarda geçerlidir. 15. doğum gününden sonra başlanan aşılamalarda 0,2,6 ay şeması ile 3 doz uygulanır. Henüz cinsel birliktelik yaşamadan, çocuk yaşlarda uygulanacak HPV aşısı korumada önemli rol oynar.
HPV Aşısı Ne İşe Yarar?
HPV aşısı hem erkek çocuklarda hem de kız çocuklarında gerekli bir aşıdır. Özellikle kadınlarda genital siğil ve rahim ağzı kanserine karşı önemli bir koruma sağlayan HPV aşısı, aynı zamanda vulva, rektum, penis ve vajina kanserlerinden korunmanın da etkili bir yoludur. HPV virüsünün yol açtığı baş, boyun ve ağız kanserine karşı da etkili bir koruyucudur. Bu yüzden hem erkek hem de kadın bireyler HPV aşısı yaptırmalıdır. HPV aşısının koruma sağladığı hastalıkları sıralamamız gerekirse:
- Vulva kanseri
- Penis kanseri
- Rahim ağzı kanseri
- Genital Siğiller
- Gırtlak kanseri
- Baş ve boyun kanserleri
- Ağız kanseri
HPV Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?
HPV aşısı, bazı yan etkilere neden olabilir. HPV aşısının yaygın görülen yan etkileri, aşının uygulandığı bölgede meydana gelen şişlik, kızarıklık ve ağrılardır. Nadiren de olsa mide bulantısı, baş ağrısı, kusma ve baş dönmesi gibi etkiler gözlenebilir.
HPV Aşısı Kimlere Uygulanabilir?
Rahim ağzı kanserine karşı etken bir koruma sağlayan HPV aşısı için herhangi bir üst yaş sınırı yoktur. 9 yaş itibariyle çocuklara uygulanması tavsiye edilir. Özellikle her kadının HPV aşısı yaptırması gerekir. Erkeklerde ise 9 – 26 yaş arası HPV aşısı uygulanabilmektedir.
HPV Aşısı Kaç Doz Uygulanır?
HPV aşısı genellikle üç doz halinde uygulanır. İlk dozdan bir ay sonra ikinci doz HPV aşısı uygulanır. Üçüncü doz için ise beş ay kadar beklenmesi gerekir. Hem kız hem erkek çocuklara 9-14 yaş arasında 6 ay ara ile 2 doz önerilir. İki doz şeması 15. doğum gününden önce başlanan aşılamalarda geçerlidir. 15. doğum gününden sonra başlanan aşılamalarda 0,2,6 ay şeması ile 3 doz uygulanır. Dokuz volanlı HPV aşısının ilk dozunun 14 yaştan önce uygulandığı sağlıklı çocuklarda ikinci doz zamanı geldiğinde çocuk 15 yaşına ulaşmış olsa bile aşılama toplam iki dozla tamamlanır.
HPV Aşısı Kaç Tip HPV Virüsüne Karşı Koruma Sağlar?
HPV çok sayıda türü olan bir virüs grubudur. Ancak virüsün her türü genital siğil ve rahim ağzı kanserine neden olmaz. Ülkemizde dörtlü HPV aşısı olarak da adlandırılan aşı yakın zamana kadar tercih edilmekteydi. Bu aşı; tip 6, tip 11, tip 16 ve tip 18 HPV’lere karşı koruma sağlamaktaydı. Ancak günümüzde dörtlü aşı yerine 9 farklı tipteki HPV virüsüne karşı koruma sağlayan yeni bir aşı tercih ediliyor. Bu yeni aşı; dörtlü aşının koruduğu HPV tiplerine ek olarak tip 31, tip 33, tip 45, tip 52 ve tip 53 HPV virüslerine karşı da etkin bir koruma sağlıyor.
Yeni HPV Aşısında Doz Oranları Aynı Mı?
9 Tip HPV virüsüne karşı koruma amacıyla uygulanan yeni nesil HPV aşısının doz şeması dörtlü aşı ile aynıdır.
HPV Bulaşan Kişilere Aşı Yapılır Mı?
HPV bulaşmış kişilere de HPV aşısı uygulanabilmektedir. HPV virüsü hali hazırda kişinin vücuduna girmiş dahi olsa HPV aşısının sağlayacağı bağışıklık, hastalığın atlatılmasında faydalı olmaktadır. HPV aşısının sağladığı bağışıklık, etkisini 25 yıla kadar sürdürebilmektedir.
HPV Bulaşan Kişiler Tekrardan HPV Virüsüne Yakalanabilir Mi?
HPV tedavisi gören kişiler tekrardan HPV virüsüne yakalanabilirler. Bu durum renfeksiyon olarak adlandırılır. Buna karşın HPV aşısı olmuş bir bireyin yeniden enfekte olma ihtimali son derece düşüktür.
Gebelikte HPV Aşısı Uygulanır Mı?
HPV aşısının hamilelik sürecinde uygulanması önerilmez. Buna karşın emzirme dönemi devam eden annelere HPV aşısı uygulanmasında herhangi bir sakınca yoktur.
HPV Aşısı Rahim Ağzı Kanserinden Korur Mu?
HPV aşısının sistemli bir şekilde uygulandığı ülkelerde rahim ağzı kanseri vakalarının görülme sıklığı yüzde seksene varan oranda azalmaktadır. Yani rahim ağzı kanserinden korunmanın en etkili yöntemi HPV aşısı yaptırmaktır.
Dörtlü HPV Aşısı Yaptıranların Dokuzlu HPV Aşısı Yaptırmasına Gerek Var Mıdır?
Dörtlü aşı yaptıranlar, sonrasında dokuz farklı tipteki HPV virüsüne karşı koruma sağlayan dokuzlu aşı yaptırabilirler. Bu konuda herhangi bir engel yoktur.
HPV Aşısı Öncesi Tarama Yaptırmak Gerekir Mi?
HPV virüsünün bulaştığı kişiler de aşı yaptırmalıdır. Bu yüzden aşılama öncesinde herhangi bir tarama yaptırmaya gerek yoktur.
