Meningokok ( Neisseraia Meningitis ) Aşısı
Bakteriyel hastalıklar insan sağlığı üzerinde ciddi bir tehdit yaratırlar. Meningokok bakterisi başta meningokosemi ve menenjit olmak üzere ciddi enfeksiyonlara ve sağlık problemlerine neden olabilmektedir. Fakat meningokok aşısı ile tüm bu hastalıklardan korunmak mümkündür. Meningokok aşısı çocuk yaşlarda uygulanması gereken, bağışıklık sisteminin antikor üretmesini sağlayan ve olası enfeksiyonlara karşı etkin koruma sağlayan bir hastalıktır. Adana’da hastalarına hizmet veren Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doktor Songül Uzgelir Meningokok Aşısı hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için anlattı.
Meningokok bakterisinin sebep olduğu bir çeşit enfeksiyon hastalığı olan Meningokok, beyin zarı iltihaplanmalarına ve kana yayılan enfeksiyon vakalarına neden olabilmektedir. Meningokok bakterisi çoğunlukla burun ve boğaz başta olmak üzere solunum yollarında yaşarlar. Solunum yolu ile bulaşma eğilimi gösteren Meningokok bakterisi; öpüşme, öksürme, yakın temas, hapşırma ve farklı etkileşimlerle yayılabilmektedir.
Meningokok Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
- Halsizlik ve yorgunluk hissi
- Ciltte meydana gelen morarmalar ve döküntüler
- Şiddetli seyreden baş ağrısı
- Yüksek ateş
- Işık hassasiyeti
- Mide bulantısı ve kusma
- Boyun tutulması
Meningokok hastalığı son derece hızlı ilerler ve önemli komplikasyonların gelişmesine neden olur. Hastalığın neden olduğu komplikasyonlar arasında nörolojik sorunlar, işitme kaybı, beyin hasarı, şok, böbrek yetmezliği hatta yaşam kaybı gibi durumlar yer almaktadır. Meningokok hastalığına karşı daha hassas ve savunmasız olan risk grupları ise çocuklar, bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler ve genç yetişkinlerdir.
Meningokok hastalığının neden olacağı ciddi komplikasyonlardan korunmanın en etkili yolu meningokok aşısıdır.
Meningokok Aşısı Nedir?
Meningokok bakterisinden kaynaklanan enfeksiyonlara karşı koruma sağlamak için kullanılan meningokok aşısı B, A, W, C ve Y grubu meningokok bakterilerine karşı koruyucu niteliktedir. Meningokok aşısının içeriğinde bakteriyel bileşenler, ölü veya zayıflatılmış bakteriler yer almaktadır. Meningokok aşısı, insan bedeninde bağışıklık gelişmesini sağlar. Sonrasında muhtemel bir gerçek enfeksiyona karşı vücut hızlıca tepki verir ve hastalığa dair risk faktörünü büyük oranda azaltmış olur.
Meningokok Aşısı Ne Zaman Yapılır?
Meningokok aşısının çocukluk evresinde ve ergenlik döneminde uygulanması tavsiye edilir. Ülkelere ve bölgelere göre aşı takvimi değişebilmektedir.
Çocukluk döneminde uygulanacak meningokok aşısının bebek iki yada üçüncü aydan itibaren uygulanması tercih edilir. İkinci dozun ise bebek dört ya da beş aylıkken uygulanması gerekir. 12-15. Aylar arasında ise üçüncü doz meningokok aşısı uygulanır. Hastalık açısından riskli konumda olan ülke ve coğrafyalarda dördüncü doz aşıya gereksinim duyulabilmektedir.
Bunun dışında 2 ay 18 yaş arası tüm dönemlerde menenjit aşısı yapılabilir.
Bulaşıcı salgın hastalıkların yaşandığı ülke ve bölgelere seyahat etmesi gereken kişilere ve herhangi bir nedenden dolayı bağışıklık sistemi zayıflamış kişilere de meningokok aşısı uygulanmaktadır.
Meningokok aşısının hangi takvimde uygulanacağı, ülkede uygulanan ulusal aşı takvimi ve doktor değerlendirmesine göre şekillenebilir.
Meningokok Aşısı Neden Önemlidir?
İnsan ve toplum sağlığı açısından önemli aşılardan biri olan meningokok aşısı, meningokok bakterisinin tetiklediği hastalıklardan korunmanın en etkili yoludur. Bu bakterinin neden olduğu en önemli enfeksiyonlar menenjit ve meningokosemidir. Bunlar yaşamsal tehdit oluşturan hastalıklardır. Gerek solunum yolu aracılığı ile gerekse de temas yolu ile bulaşma eğilimi olan meningokok bakterisi oldukça hızlı ilerler ve ciddi komplikasyonlara neden olur. Meningokok aşısı ile çocuğun bağışıklık sisteminin bu bakteriye ve onun yol açacağı enfeksiyonlara karşı refleks geliştirmesi, antikor üretmesi sağlanır. Aşılanmış bir bireyin vücudu enfeksiyona karşı son derece hızlı tepki verir. Sadece bireyi korumakla kalmaz aynı zamanda hastalığın yayılma riskini de büyük oranda azaltır. Yani sadece bireysel sağlık için değil aynı zamanda toplum sağlığı için de meningokok aşısının uygulanması gerekir.
Meningokok Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?
Meningokok aşısının neden olduğu yan etkiler çoğunlukla geçici ve hafif seyreden etkilerdir. Aşıdan sonra meydana gelen yan etkiler, birkaç gün gibi kısa bir süre içerisinde herhangi bir tedavi gerektirmeden, kendiliğinden iyileşir. Her insan için yan etkilerin oluşma riski farklılık arz eder. Aşının en sık görülen yan etkilerini sıralamamız gerekirse:
Aşının Uygulandığı Bölgede Meydana Gelen Reaksiyonlar – En yaygın görülen yan etkiler, aşı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık ve şişliktir. Bunlar, hafif şiddette ve birkaç gün içerisinde iyileşen etkilerdir.
Genel Belirtiler – Aşı uygulandıktan sonra çocukta kas ağrıları, halsizlik hissi, yüksek ateş ve baş ağrısı gibi etkiler gözlenebilir.
Nadir Görülen Yan Etkiler – Nadiren de olsa daha ciddi yan etkiler ortaya çıkabilir. Bunlar alerjik reaksiyonlar, cilt döküntüleri, yüksek ateş ve benzeri etkilerdir. Bu gibi ciddi yan etkilerle karşılaşıldığında geç kalınmadan bir sağlık kuruluşuna başvurmakta fayda vardır.
Hangi Durumlarda Meningokok Aşısı Tavsiye Edilmez?
Meningokok aşısı güvenli bir aşıdır. Fakat yine de meningokok aşısının uygulanmasının doğru bulunmadığı bazı durumlar vardır. Bunlar:
Ciddi Alerjik Reaksiyonlar
Öncesinde meningokok aşısı veya aşının içerisinde bulunan bileşenlerden herhangi birine karşı alerjik reaksiyonlar göstermiş kişilere aşı uygulanmaz. Bu durum nadiren görülür.
Aşıya Karşı Duyarlılık
Meningokok aşısına karşı aşırı hassasiyet gösterenlere de aşı uygulanmaz.
Ciddi Hastalıklar ve Ateşli Durumlar
Halihazırda ciddi bir enfeksiyon geçiren ya da ateşi yüksek olan çocuklarda meningokok aşısının uygulanması ertelenir.
Geçmişte Aşıya Bağlı Görülen Ciddi Yan Etkiler
Öncesinde meningokok aşısından kaynaklı ciddi yan etkiler yaşanmışsa doktor alternatif bir koruma yöntemi önerir.
İmmün Yetmezlik Durumu
Bağışıklık sistemi zayıflamış ya da baskılanmış olan kişilerde aşı kontrollü şekilde uygulanmalı veya özel bir aşı planı oluşturulmalıdır.
Meningokok Aşısı Fiyatı Nedir?
Meningokok aşısının maliyetleri sağlık hizmetini sağlayan kuruma, ülkeye ve bölgeye göre farklılıklar gösterebilmektedir. Meningokok aşısı dünyada genellikle devlet destekli aşı programları dahilinde çocuklara ücretsiz veya düşük maliyetli olarak uygulanır.
Aşıların maliyeti doz sayısı ve aşı markası gibi farklı etkenlere göre şekillenebilmektedir. Aşı uygulamaları hakkında detaylı bilgi almak için Çocuk Doktoru Songül Uzgelir ile iletişime geçebilirsiniz.
