Yeni Doğan Bebekte Muayene Takvimi
Bebeklerin doğum sonrası bakımı, genellikle sağlık ekibinin ilk müdahalesiyle başlar. Yeni doğan hemşiresi, bebeğin göz ve göbek bakımını gerçekleştirir. Ayrıca, K vitamini ve hepatit B aşıları da bu süreçte uygulanır. doğum odasında çocuk doktoru tarafından bebeğin ilk muayenesi gerçekleşir. Bebek, doğumdan sonra ilk iki gün boyunca anne sütü almasının ardından hastanede topuk kanı testi yapılır. Bu testler, kistik fibrozis, fenilketonüri, konjenital adrenal hiperplazi, hipotroidi ve biyakinidaz enzimi aktivitesi gibi genetik hastalıkların taranmasını içerir. Bir haftalık olan bebek için, genetik hastalıkların taranması amacıyla ikinci topuk kanı testi için aile hekimliğine yönlendirilir.
Doğum sonrası, bebeğin ikinci doktor muayenesi genellikle hastaneden taburcu olmadan önce yapılır. Sonrasında bebek 3. ve 15. günde rutin muayeneye çağrılır. Sarılık ya da beslenememe gibi sorunlar varsa daha sık kontrole çağırılabilir. Bu süreçte göbek bakımında iyotlu ya da alkollü solüsyonların kullanılmaması önerilmektedir; bunun yerine göbeğin doğal olarak düşmesi beklenmeli ve kuru kalmasına özen gösterilmelidir. Ayrıca, D vitamini takviyesi, günde 400 ünite olacak şekilde hemen başlatılmalıdır; bu uygulamanın eski uygulamalara göre 15. gün yerine doğum sonrası hemen yapılması daha uygundur. Adana çocuk doktoru Songül Uzgelir yeni doğan bebek muayene sıklığını ve muayenede yapılan testleri anlattı.
Yenidoğanın Muayenesi
Yenidoğan bebeklerin ilk muayenesi son derece kapsamlı bir şekilde gerçekleştirilir. Bu muayenede, doğuştan gelen anormalliklerin varlığı araştırılır; ayrıca kalp sesleri dinlenir, gözler ve kulaklar kontrol edilir. Vücudun nörolojik refleksleri, kas gücü ve göbek kordonunun düşüp düşmediği de dikkatlice incelenir. Erkek bebeklerde testislerin yerinde olup olmadığı da değerlendirilir. Sağlıklı olarak değerlendirilen bebeklerin göbek ve göz bakımları yapılır, ayrıca kiloları, baş çevreleri ve boy uzunlukları ölçülür. K vitamini uygulanarak doğumsal hastalıklar açısından ilk muayene tamamlanır ve bu bilgiler aileye iletilir. Anneye bebek beslenmesi ve bakımı ile ilgili önerilerde bulunulur.
0-1 ay yenidoğan
Bir bebeğin prematüre ya da tam zamanında doğmuş olması, izlem sıklığını ve uygulanan testleri etkileyebilir. Örneğin, 2-3 hafta erken doğan bebekler için daha yoğun bir takip gerektirebilir. Ayrıca, ailedeki genetik hastalık öyküsü de izleme ve test süreçlerini şekillendirir; bu durumlar, genetik geçiş riski göz önünde bulundurularak belirlenen önceliklere dayanır. Bu nedenle, her bebeğin sağlık durumu ve ihtiyaçları dikkate alınarak izleme planları oluşturulmalıdır.
Hangi Tetkik ve İncelemeler Yapılıyor?
Yeni doğan bir bebeğin sağlık durumu, birçok önemli test ve muayene ile değerlendirilmelidir. Bu muayeneler arasında görme ve işitme testleri, kalça eklemlerinin durumu, yenidoğan tarama testleri, boy, kilo ve baş çevresi ölçümleri, genel fiziksel muayene ile nörolojik değerlendirmeler yer alır. Ayrıca, kan grubu belirleme, yenidoğan hepatit aşısı ve K vitamini uygulamaları dünya genelinde yaygın bir şekilde gerçekleştirilir. Doğum sonrası ortaya çıkabilecek durumlar, örneğin sarılık gibi, ek kan testleri ve daha derin araştırmalar gerektirebilir.Bu yöntemlerle, bebeğin sağlık durumu ve büyüme süreci hakkında detaylı bir değerlendirme yapılması mümkün hale gelebilir.
Hepatit Aşısı
Hepatit B aşısı, doğumdan hemen sonra hastanede uygulanır. Bu aşının ikinci dozu, bebeğiniz bir aylık olduğunda aile hekiminiz ve hemşireniz tarafından yapılacaktır.
İşitme Testi
Bebeğiniz hastaneden çıkmadan önce mutlaka işitme tarama testi yapılması gerekmektedir. Bu, bebeğin duyma yeteneğinin sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesi için önemlidir.
Bebeğin İlk Doktor Kontrolü
Yenidoğan muayenesinde, bebeğinizin kiloları, baş çevresi ve boy uzunluğu tekrar ölçülür. Bu ölçümleri, doğumdan sonra verilen takip kitapçığında not almanız oldukça önemlidir. İlk muayenede bebeğinizin biraz kilo kaybetmesi normaldir; bu durum için endişelenmeyin. bebeklerde yaşamın ilk 3-4 gününde ödem atmaları nedeniyle ağırlıklarının %10 kadarı kadar kilo kaybı normaldir. Yaşamın ortalama onuncu gününde tekrar doğum kilosuna ulaşmış olması beklenir. bebeğinizi doğru bir şekilde besleyip beslemediğinizi ve nasıl beslemeniz gerektiğini doktorunuza danışabilirsiniz. bebekler genellikle bu kilo kaybını hızla geri kazanma eğilimindedirler. Yani, ilk muayenede yaşanan hafif kilo kaybı, kısa süre içinde dengelenir ve bebek normal büyüme sürecine devam eder. Her bebeğin büyüme hızı farklı olabilir; burada önemli olan, her ay düzenli bir ilerleme göstermesidir.
Sarılık
İlk muayenede dikkat edilmesi gereken en kritik noktalardan biri, bebeğinizin sarılık belirtileri göstermesidir. Doğum sonrası, hemen her bebek bir miktar sararma yaşayabilir; bu durum, annenin rahminden ayrılmasının ardından bebeğin karaciğerine olan yüklenmeden kaynaklanır. Sarılık, kanda bilirubin seviyelerinin kontrol edilmesiyle tespit edilir ve izlenir. Eğer bilirubin seviyeleri aşırı yüksekse bu, tehlikeli bir durum olabilir. Bu durumda, bilirubin seviyeleri yüksek çıkan bebekler doktor tarafından düzenli olarak izlenir ve gerekirse hastaneye yatırılarak tedavi uygulanır.
Kalça Ultrasonu
Ayrıca, kalça çıkıklığı riski açısından kalça eklemleri muayene edilir ve gerektiğinde kalça ultrasonu istenebilir. İlk ay kontrolü sırasında, kalça eklemlerinin durumu hakkında bilgi edinmek amacıyla düzenli olarak kalça ultrasonu yapılması tavsiye edilmektedir. Bu işlem, kalça çıkıklığı riskini erken aşamada tespit etmek için önemlidir ve bebeğin sağlıklı gelişimini destekler. Böylece, olası sorunlar önceden belirlenip gerekli önlemler alınabilir.
